xoves, xaneiro 08, 2015

Débeda








Código de Hammurabi (Museo do Louvre)  
                           É un dos documentos xurídicos, ou cando menos normativo, máis antigo da historia da humanidade. O  “código” de Hammurabi, un “rei” babilónico que comezou o seu mandato hai 3.806 anos. Foi redactado, posiblemente, en 1762 antes da era cristiá.  A célebre estela de diorita negra consérvase no Louvre parisiense, ben protexida das bombas norteamericanas que estragaron o Museo Nacional de Bagdag e dos diversos depredadores que arrepañaron co que puideron a comezos de 2003.



                Volvendo ao rego, nos tempos de Hammurabi, tamén nos anteriores e posteriores, a vida económica, política e social das cidades mesopotámicas organizábase arredor do palacio e do templo que proporcionaban aos seus empregados comida e aloxamento. Aos campesiños alugábaselles  a terra para traballar, aínda que tamén podían ter terras propias. Se as colleitas eran malas acumulaban débedas e cando non podían pagalas convertíanse, temporalmente, en servos ou escravos; mesmo toda a familia. De cando en vez para garantir a estabilidade e a paz social e  evitar o deterioro das condicións de vida dos labregos, condonábanse todas as débedas, facíase “borrón e conta nova”. Sabemos que no mandato de Hammurabi houbo, cando menos,  catro cancelacións xerais das débedas.

                A famosa pedra Rosetta, que roubou Napoleón en 1799 e agora teñen os ingleses no Museo británico,  confirma a cancelación das débedas cada certo tempo no Exipto faraónico. O mesmo se facía na Asiria e sabemos que tamén  o fixo, entre outros, Nehemías nos tempos en que se andaba a escribir a Torá (s. V a. C.)

                Andan estes días moi revoltos os medios de comunicación coa proposta a respecto da débeda de Podemos. Uns porque seica xa están a recuar e outros porque as débedas non se discuten, páganse, que para iso se deu o golpe, en tres días, para modificar o artigo 135 da constitución española e converter a débeda privada en pública e limitar o déficit aos criterios que estableza a Unión Europea. Agora soubemos que ninguén lle pedira este auto de fe explícito, pero os partidos do réxime querían amosar a obediencia dos conversos.

                Menos alarma pois,  sempre é mellor perder a bolsa que a vida. E destas houbo moitas. Mesmo podemos tomalo coa rexouba de Cipolla no seu magnifico panfleto humorístico Allegro ma non tropo (1988). O respectado historiador da economía remata o seu ensaio “O papel das especies (e da pementa en particular) no desenvolvemento económico da Idade Media” que precede ás súas celebres, rigorosas e científicas “Leis fundamentais da estupidez humana” da seguinte maneira, que me permito traducir da súa tradución ao castelán publicada pola editorial Crítica:

                “Na primeira metade do século XIV, a situación financeira do rei de Inglaterra non era nada boiante. Entre outras cousas, o rei pedira tantos cartos aos comerciantes florentinos que só pensar no pago dos intereses chegaba para producirlle dor de cabeza aos seus contables. Cando en 1337 declarou a guerra ao rei de Francia por mor daquelas benditas viñas francesas, o rei Eduardo coidou, como fan todos os que declaran a guerra, que a súa sería unha guerra relampo e, tal como ocorre cos que proxectan unha guerra relampo, equivocouse de cabo a rabo. A súa guerra relampo durou (...), 116 anos e el non viviu o suficiente para sabelo. (...). Pouco despois de 1340 declarouse en quebra e informou os banqueiros florentinos que non pagaría as súas débedas. Para os florentinos foi unha perda desastrosa. Aínda máis, dende un punto de vista psicolóxico foi un verdadeiro shock. Se no mundo dos negocios non pode un fiarse nin dun cabaleiro inglés, ¿de quen demos poderemos fiarnos?. Os florentinos tiraron as consecuencias lóxicas: abandonaron o comercio e a banca e dedicáronse á pintura, a cultura e a poesía. Encetouse así o Renacemento (...)”



A Peneira segunda quincena de decembro de 2014






Ningún comentario:

Publicar un comentario