Hoxe non poderei estar fisicamente en Lalín. En
xaneiro de 2011 publiquei este artigo que logo recollín nun libro: Daquí e
dacolá. Follas voadeiras (2015). Déixoo aquí para estar en co pensamento
Estas sonoras, breves e rítmicas
verbas pronunciábaas, brusca e reiteradamente, Burt Lancaster, trasterrado á
Toscana e transmutado en Alfredo Berlinghieri mentres, na ampla e limpa corte
con ducias de mansas vacas rillando na herba seca, enzoufaba os seus níveos e
señoriais pes na bosta fresca e munguía, sen xeito, as inchadas ubres vacúas
para deitar unhas pingas de leite sobre o seu rostro impuro antes de ceibar
todo o gando e afogarse nunha corda pendurada dunha trabe para cumprir o guión
dos irmáns Bertolucci en Novecento. O vello Berlinghieri tiña merda no cerebro.
Tan merdento era que lle anunciou a súa morte suicida aos seus moitos criados e
fixo que o vello Dalcó tivese que traballar, aínda máis, xuntando as reses que
el ceibara. Era no enceto do século pasado iniciado coa morte de Verdi. El,
como Otero Pedrayo, era un home do século pasado.
Medio século despois o meu avó e a
miña avoa andaron sempre entre leite e merda pero sen tempo para que esta se
lle metese nos miolos. Alí só entraba a tristura permanente da choiva e os
malos pensamentos da fame que se botaban fóra co labor diario entre vacas,
leite e estrume. A ledicia non era Verdi, senón darlle, pola canada, uns grolos
de leite, quentiño das ubres, aos netiños. Eran a Marela, a Paloma, a Rubia, a
Toura, a Pinta a súa salvación. Espreitaban dende o leito calquera indicio de
enfermidade vacúa e, cando chegaba a boa nova da preñez dunha delas, pasaban as
noites en vela para que o parto fose adiante.
Medio século despois os meus curmáns
tiñan tantas vacas como o Berlighieiri, metidas nunha corte alongada como a do
toscano. Non tiñan criados pero mercaron máquinas eléctricas para o traballo.
Gastaron cartos que non tiñan e producían leite a esgalla que vendían aos das
empresas que comezaron por recollerllo a diario e pagarllo un mes despois.
Despois comezaron a baixar os prezos e… seguíronos baixando. Logo ameazáronnos
con que ou baixaban máis ou non llo recollían. Algúns dos meus parentes
cansaron e abandonaron. Outros aínda seguen, xa que se non que imos facer coas
terras: “deixalas a monte”. Aos de máis alá entráronlle os malos pensamentos,
viráronselle os miolos e fixeron de todo, mataron a filla, queimaron a casa…,
seica para salvar as vacas e poder seguir entre a merda e o leite*.
Aquí non houbo luminosas fotografías
amarelas de Vittorio Storaro nin amables notas enguedelladas por Ennio
Morricone. Aquí só queda triste escuridade e monótono silencio.
* No pasado mes de novembro (2010) José Mouriño Soto e
Carmen Reboredo Lalín agoniados polas débedas contraídas pola súa explotación
leiteira prendéronlle lume á súa casa en Outeiro, parroquia de Barcia, concello
de Lalín. No incendio morreu a súa filla Sonia, de 21 anos, e Amador,de 83
anos, un criado de sempre da familia; salváronse Erundina, de 89, nai de
Carmen, e un fillo da primeira, de 41, con síndrome de Down.
Ningún comentario:
Publicar un comentario