martes, agosto 30, 2016

O Nilismo e a permanencia das elites*

Estudante nihilista (1883)
Ilya Yefimovich Repin
Óleo/lenzo. 35x27 cm.
     Meu tío-avó Nilo argüía unha teoría baseada tanto nunha visión negativa, pesimista e insatisfactoria da condición humana como na percepción de que os grupos sociais, incluso os máis complexos, son naturalmente conservadores, isto é pretenden evitar as incertezas, as dúbidas, disimular os pesares e os sufrimentos que trae aparellado calquera cambio, aínda aquel  ben cativeiro.

     Denominábaa “Nilismo filosófico”, co cal entraba de cheo na Historia da Filosofía, e sinalaba, con rotundas  advertencias, brazos arremuiñados, ollares tensos e xestos non moi ben encarados que ninguén ousase confundir a súa teoría co “Nihilismo”; esa trapallada rusa. Na altura descoñecía o meu parente a revisión que logo realizarían os Sex Pistols e Margaret Thatcher; os primeiros co de non hai futuro e ela co de non hai alternativa.

     El, rutineiro e pesado, coidaba que o nihilismo existencialista  situábase nas antípodas dos seus paradigmas e só coincidían na funesta perversión da similitude  nominalista. Considerábaas  as grandes correntes, antagónicas, do pensamento contemporáneo. A súa elaborada e razoada proposta de pensamento prendera con éxito nas parroquias de Val e Camposancos. Pola contra, na parroquia de Bermés, o labor dun barbeiro que durmía coas memorias de Kropotkin nas mans estendera a critica ás supersticións, os prexuízos e os costumes.

     O nilismo de meu tío-avó era profundamente cínico e escéptico (nos dous casos no peor sentido das palabras) e baseábase en que facer o que é de costume é o mellor; e en que os cambios non serven para nada. Así razoaba: para que queremos cambiar de goberno... que total... os que estaban ían mantidos e se viñan uns novos primeiro cumpría mantelos. Cando alguén comentaba sobre os asuntos públicos, nomeadamente pensións e impostos, sempre remataba cun aceno de indiferenza e sentenciaba: “boh... que fagan o que queiran... que xa o fan!”, expresión elaborada durante anos de experiencia para indicar que xa estaba canso do asunto e había que cambiar de tema.


     Meu tío-avó veu pasar os días cos mesmos a mandar. Tivera unha breve raiola de esperanza, sendo moi mozo. Logo o negror de catro décadas e a insatisfacción doutros case corenta anos. Eu non quero que me pase o mesmo, así que non vou seguir o seu nilismo e apostarei por cambiar, por mudar, por sacar os de sempre, por xente nova, por Luís Villares... capaz de engaiolarme coa esperanza como lle acontecera a un mociño chamado Nilo co alcalde Manuel Ferreiro Panadeiro*, de quen, o outro día ollei o retrato pendurado no salón de plenos de Lalín.

* Publicado en Novas do Eixo Atlántico, setembro, 2016
*Alcalde de Lalín. Fusilado en Pontevedra o 23 de agosto de 1936. Tiña 33 anos.

Ningún comentario:

Publicar un comentario