sábado, febreiro 11, 2017

E seguiremos a ser derrotados?*


Xabier Pérez Davila . Alén da casta. Un ensaio sobre o poder e as clases sociais no século XXI . Santiago: Laiovento, 2016.

Falaron do capitalismo popular (Thatcher), dixeron que capitalismo e democracia eran sinónimos, que arribaramos á paradisíaca posthistoria (Fukuyama) e que os que saían desa verdade inmarcescíbel eran inimigos da liberdade, fanáticos da relixión ou xentes fixadas no escuro pasado da división en bloques. Decretaron a  fin da historia e das clases e converteron a Roosevelt e a Keynes en perigosos esquerdistas. Tremeron cando estourou a crise, pero ante a escasa resposta social seguiron premendo as caravillas ata xerar o caos en amplas zonas do planeta e asentar o medo  no resto. Declararon a guerra de clases e vana gañando (Buffett) polo que cómpre reflexionar e sistematizar a información para destecer o nobelo e develar as súas estratexias; facela comprensíbel e, sobre todo, facerlle fronte.

A este labor de comprensión do conxunto quere contribuír Pérez Davila co seu libro. Que hai máis alá dunha verba fetiche e da teatralidade da súa representación? Hai unha nova  estruturación da sociedade, unha nova relación de clases, organizadas, como di Marx, sobre un remanente que  “... sorrí ao capitalista con todo o encanto de algo que brotase da nada...”. Ao redor da plusvalía articúlanse as clases sociais -que non son un saco de area (Beiras)- con complexas relacións entre fraccións, segmentos, grupos  que as fan transformarse, mais que o seu centro segue a ser a apropiación do plusvalor.

Pérez Davila, bebendo en fontes frescas e diversas, achéganos unha descrición da sociedade resultante da contrarrevolución neoliberal comezada no remate da década dos anos setenta, cando en España estabamos atarefados nunha transición da que se fachendean as elites auto-reproducidas. A ese sistema denomínao “novo feudalismo” pois a súa esencia é a concentración do poder económico en cada vez menos persoas.

Ora, se a clase corporativa é unha ínfima minoría (o famoso 1%) e o precariado e as clases desfavorecidas pola contrarrevolución neoliberal (o non menos famoso 99%), por que estamos a ser derrotados?, pregúntase o autor. Dá cinco razóns:  “a falta de organización da maioría dominada e a ausencia dun proxecto alternativo de economía e sociedade, o triunfo ideolóxico e cultural do capital, a ampliación extraordinaria do exército de reserva de man de obra, a cesión de competencias estatais a organismos supraestatais non electos, quer dicir, a perda de soberanía, e por último o fracaso e disolución da URSS”. Unha enumeración que o autor non entende nesa orde.

Movéndose nesa inestábel e sutil liña que vai entre o pesimismo e a vontade gramsciana, Pérez Davila reclama unha reacción social, un compromiso activo e a concertación de forzas plurais e diversas para representar a maioría social.

*Tempos Novos, nº 236, xaneiro, 2017


Ningún comentario:

Publicar un comentario