Ás veces a un
asáltanlle certos matinares. Que é o que empurra un brillante, segundo din,
profesor, recoñecido dirixente político, carácter afable, bondadoso católico e de
profundas conviccións sociais, a arriscarse a permanecer encarcerado durante
anos? Que empurra un xefe político, presidente da que recoñece como a súa
nación, a comprometerse nunhas decisións que o poden manter durante lustros
como prófugo e apátrida? Que é o que empuxa moitos outros a facer o mesmo? Que é
o que impele un home rico, de brillante carreira política e recoñecemento
social, a hipotecar as súas propiedades, por moitas que teña, e afrontar
sancións económicas, tan excesivas, que auguran futuras condenas? Que empurrou
un rapazolo de 21 anos, figura futbolística en xermolo como despois ficaría
demostrado, a soltarlle un couce voador a un policía? Pois algo tan fútil, tan
livián, tan produto humano, tan cultural, tan comunidade imaxinada, tan tradición
inventada como é o concepto contemporáneo de nación. Unha creación social que
con determinación empurra aos máis grandes sacrificios e mesmo ata morrer, ou matar, por ela.
Algúns medios,
poucos,recollérono. Hai menos de dous meses, na entrega, ao futbolista
LukaModrić, dun premio individual, o exfutbolista Boban sorprendeu os asistentes
próximos cuns emotivos laios, afundido na cadeira. Aquel elegante xogador
pateou o coiro,con brevidade,en Balaídos. Foi un estraño final, só xogou catro partidos, para un xogador que apañara grandes
éxitos no Milán de Capello, na selección iugoslava e coa croata. Mostovoi era a
estrela e Boban non estaba disposto a aburrirse no banco. Abandonou, retirouse
do fútbol e perdooulle o soldo ao Celta.
Unha ducia de
anos antes, sendo xogador do Dinamo de Zagreb, fora protagonista dun mito case
fundacional do actual estado-nación croata. Tuđman cualificouno como “o noso
Garibaldi”. A patada de Boban presaxiaba a traxedia. Enfronte tiña o mesmísimo
Estrela Vermella de Prosinećki, Savićević, Stojković... Dun lado os ultras do
Dinamo, partidarios da independencia croata; do outro os do equipo de Belgrado,
dirixidos por Zelijko Raznatović, máis coñecido como Arkan, pouco tempo
despois, xefe dos paramilitares serbios autores de bestialidades inimaxinábeis
en Croacia e Bosnia-Hercegovina. Aínda non comezara o partido e xa comezara a
batalla. Xogábase en Zagreb. Nun momento a policía iugoslava comeza a paus cos
seguidores do Dinamo. Boban insulta os policías. Zóscanlle. Pega un chimpo e
dálle un couce a un. A resposta non se fixo esperar. Un rapaz de 21 anos
convertíase en heroe. “Eu era como os demais, pero levaba o número 10 e
glorificouse”, dixo nunha ocasión. O policía, segundo se soubo despois, era bosníaco
musulmán.
As lágrimas
que deitaba Boban no momento de gloria de Modrić, o seu continuador no Dinamo e
no firmamento futbolístico mundial, tiñan unha orixe dramática. Pouco despois
da patada voadora de Boban a traxedia arrasa as terras dos eslavos do sur. A familia do cativiño Luka ten que abandonar
Zadar e refuxiarse no asentamento de Jesenice. Un día de decembro de 1994 as
milicias serbias fan unha das súas. O rapaz contempla como o seu avó e seis
homes máis son fusilados despois de que lles queimaran as casas.
Non tivo tanta
sorte futbolística, ou tan bos músculos, o terceiro dos grandes futbolistas
citados, Robert Prosinećki, probablemente tampouco o seu carácter. Nunca chegou
a triunfar á altura das súas enormes calidades, quizais as mellores dos tres
citados. Lesións reiteradas, perda de confianza, profunda depresión e angustia
pola guerra e a situación familiar fórono levando de grande en grande, pero sen
brillar de forma continuada. Sempre fronteirizo: pai croata e nai serbia;
nacido en Alemaña; comezou nas categorías inferiores do Dinamo de Zagreb e
despuntou no Estrela Vermella de Belgrado; fichou polo Real Madrid e acabou
xogando no Barcelona; regresou a Croacia, xogou en Bélxica e na segunda
inglesa; participou activamente na clasificación do mundial de Francia, pero
non na fase final, no partido de semifinal era suplente, Boban mancouse pero o adestrador
non o sacou.
Estes día
regresou aos medios, en continuidade transfronteiriza, como seleccionador de
Bosnia- Hercegovina. Inchazón de excesiva cervexa, unllas sucias de mecánico,
sempiterno cigarro entre os dedos e enfundado nun chándal tipo Decathlon. Preguntáronlle
por Cataluña e a guerra de Iugoslavia. Na sensatez de quen,
infortunadamente, coñece ben por
“experiencia transmitida” e por “experiencia vivida”, como diría W.
Benjamin, a traxedia da guerras,
respondeu que non sabía se Cataluña sería algún día independente pero non cría,
nin agardaba, que fose acabar como o de Iugoslavia.
Nós tampouco, mais
non vaia ser que a alguén se lle escape un couce!
*Publicado en A nova
Peneira,novembro 2018
Ningún comentario:
Publicar un comentario