sábado, outubro 20, 2018

Estamos tolos... ou somos parvos?*

Alguén voou sobre o niño do cuco, Milos Forman (1975).
Todo o mundo o lembra, Obélix con xigantes calzóns branquiazuis, acariñando o queixelo, bísballe ao seu compañeiro do casco alado: Están tolos estes romanos!!   Un amoreamento de lexionarios cos ollos machucados e as testas arrodeadas de estreliñas completan a escena.

Noutra aldea, da mesma parentela que a gala, aínda que un chisco afastada, chantada pola banda onde morre o sol e se acaba o mundo, a incrédula exclamación obelexiana transfórmase en profunda e introspectiva cuestión: Estamos tolos ou que?.

O estado de permanente angustia, de indecisión, de subir ou baixar ou nin subir nin baixar, de permanente equilibrio inestable, de funambulismo infantil, de obsesivo ollar para o marco, de delirante restauración de  valados, do pánico a perder a leira, empecen, imposibilitan, a mínima tentativa de resposta á pregunta.

Máis que é o que?. O que, é se somos parvos?.

Albíscanse batallas no horizonte. Nin Obélix, nin marmita, nin can que lle ladre. As tribos amarran o seu marco, agóchanse tras o seu escangallado valado. Uns, con fachenda, virtude excedentaria nestas terras occidentais, afirman  que eles son quen de facelo sós e que cantos menos mellor que así póñense antes de acordo. Outros gábanse a si mesmos dicindo que queren xuntar forzas mentres se entreteñen dándose couces e afiando as navallas.

A nebulosa percepción do campo non é de sosego. Dez anos despois de Lehman Brothers e a  derruba do castelo de naipes; unha década na que pasamos de moquearnos dos “mileuristas” a considerar que setecentos euros e dez horas de xornada non está nada mal. Unha ducia de anos despois de “cepillarse” o estatuto referendado pola sociedade catalá, a tensión non  acougou, nin semella que o vaia facer de inmediato. Unha Europa insolvente como proxecto político, frustrada como potencia económica tras unha década  austericida, na que se expande a xenofobia e o chauvinismo nas avelladas nacións-estado, agravándose nas do sur por desembarcar nelas os inocentes e desarmados “bárbaros invasores”.

No período “rajoniano” o réxime ficou coas vergonzas ao ar. Eran, son, moitas as porcalladas reais ou plebeas; exhibiu a podremia e a herdanza franquista; incendiou Cataluña; incitou a extrema dereita; excitou o nacionalismo español e por riba  enrabiáronse por perder un chisco de poder. As faccións da dereita lideradas por dous, ou quizais xa tres, mozos de perfís físicos, e non só, “joseantonianos”,apañan e dividen os votos do ascendente patriotismo “rojigualda” e da aparofobia, isto é, do odio aos que son aínda máis pobres ca ti.

Non é un escenario aquelado para o exercicio da racionalidade mais esta faise precisa ao xeito de concertación democrática. Parece que o están a comprender as dúas forzas numéricas máis significativas da esquerda, ambas con problemas de reequilibrios internos. Para chegar a porto terán que contar co visto e prace dos periféricos; un deles nada mais e nada menos que cos seus dirixentes no cárcere ou no exilio. Non vai ser doado.

Aproxímanse dous anos de tensións político-electorais: andaluzas, municipais, autonómicas, europeas, vascas e galegas e pairando sobre todas elas as xerais e a repetición das catalás. Aínda que esteamos acostumados a continuas citas electorais, temos a percepción de que nesta ocasión está en xogo moito máis ca unhas cantas ducias ou centos de alcaldías, escanos ou presidencias.

Semella que os máis avisados están a comprender que esa anomalía española, e mira que as hai, de gobernos monocolores xa deu todo de si. Os que anden máis á présa tomarán posicións en futuros e duradeiros gobernos de coalición ao estilo europeo. As esquerdas andan a facer os deberes; as dereitas a vixiarse entre elas sen que se lles vexa un Aznar que non sexa un terrorífico pesadelo.

Pero ás esquerdas isto non lles chega. Ao seu futuro goberno de coalición non lle van dar os números agás que conte co consentimento dos trinta, arriba ou abaixo, escanos periféricos e para iso terán que “aplacar” Cataluña e facilitar o “pragmatismo” que abesulla ERC e ao que se resiste numantino, e personalista,  Puigdemont.

Un goberno ata o final, máis ou menos, de lexislatura para despois concertar unha futura coalición, sen maioría absoluta, e cunha Cataluña dirixida por ERC en tripartita alianza podería permitirlle ao PSOE ceder no recoñecemento doutras identidades nacionais, non porque lle guste, senón porque a concepción monárquica, católica e conservadora dunha única nación española xa non ten sustento social. España  precisa dun novo acordo de convivencia, un novo proceso constituínte que recoñeza a plurinacionalidade.

Daquela terán que procurar a alguén para que faga o papel de Paz Andrade hai corenta anos. Ou xa nin iso?. Existirá o noroeste?.

Estamos tolos ou somos parvos. Ou as dúas cousas.

·        Publicado en A Nova Peneira, outubro 2018


Ningún comentario:

Publicar un comentario