 |
| Non lle poñades chatas á obra namentras no se remata. O que pense que vai mal que traballe n´ela; hay sitio para todos. |
Poucos foron os que intuíron que a quebra financeira de
2008 anunciaba non unha crise cíclica da economía, senón o inicio dun cambio no
modelo de desenvolvemento capitalista. O paso dos anos, vai alá unha década, revelounos
que a mudanza cuestionaba non só a gabada globalización, limitándoa aos intensos
efectos da revolución tecnolóxica das comunicacións, senón que o ideal de
mercado global, xeopolítica de potencia única e modelo estable, alternante e
concordante de representación, ou, o que é o mesmo, “éche o que hai”, no que
coincidían Thatcher e Blair, chegaba ao seu fin.
O 15-M foi a supuración dos temores intuídos.
Exteriorizou o malestar para acomodarse.
Xa ven vostedes: brexit, Rusia potencia, China superpotencia, Tump
atendendo a casa e dando voltas como unha estornela, a bipolaridade
conservadora/progresista esnaquizada por toda Europa e o monstro asomando polas
regañas da porta...
Mais eu do que quería falar era de nós. Da nación-política.
Para nós o estoupido foi Amio. Alí concentráronse as transformacións do modelo
capitalista e o seu corolario na forma de representación política; alí intuíuse
a necesidade de mudar o modelo organizativo do ciclo anterior construído sobre
un insólito e libresco traslado das experiencias anticolonialistas dos sesenta,
do atemporal emprego do concepto leninista de vangarda sempre atinada na
alianza nacional de clases, e exceso de pedagoxismo dirixido a unha sociedade
moito máis complexa do que os seus pretendidos transformadores coidaban. O disparate
prolongouse na mitificación da loita clandestina contra a ditadura e dos momentos iniciáticos que xeraron liderados
fortísimos que mesmo chegan ata hoxe, evidentemente limitados por razóns
biolóxicas.
Mais o que estourou en Amio só supuxo, por unha banda a
consolidación da resistencia ante o novo e da nostalxia do pasado; iso si, con
caras novas. Pola outra o modelo de fronte ficou inmutable, só que agora sen
partido-vangarda, en forma de coalición permanente que actúa cara a fóra como o que non é, un
partido. Pero, ao non selo, non podía ir máis alá dunha insegura e inestable
conxunción temporal de intereses, ou, o que é o mesmo, dun oportuno, e
oportunista, tacticismo electoral.
Dous factores agravaron a particular sensación de frustración;
ao mellor non son máis que faces da moeda. A inseguridade subxectiva na
fortaleza dunha nova proposta da nación-política atemorizaba, o medo á soidade,
provocou unha fantasmal procura de acumulación de forzas, ningunha das cales
tiña forza. Por outro lado as dificultades inherentes a conxugar de forma non
contraditoria un proxecto soberano
galego finalista coa indiferenza a respecto do exercicio desa soberanía ou,
mesmo coa reticencia a cuestionarse, máis alá do plano propagandístico, a actual
estrutura do estado español, é un labor mais propio de xenerosos heroes
mitolóxicos que de cidadáns do común.
Agravouse a
percepción de frustración cando se actuou cos xeitos conservadores que se
criticaban en Amio e optouse por asegurar o que había, unha incerta coalición,
socialmente descompensada, na vez de arriscarse en mar aberto e botar pola
borda certas incertezas, cando menos para contrastalas. Niso chegou Podemos. O
asesor de campaña converteuse en florecente líder. O mundo político semellaba mudar
a grandes alancadas; mais, ao non ser o 15M a exteriorización dun malestar, non
foi quen de agochar as ansias por ficar cómodos.
A “acumulación de forzas” variou, envorcouse da banda da
reticencia a cuestionar a estrutura estatal e o “algodón” ficou luxado en Cataluña,
e nun precipitado retorno ao pasado recuperaron, no trato interno, as peores
pulsións leninistas.
Cando todo semellaba rodar cara ao precipicio da inutilidade ou da
conversión nunha reserva “cunera” de votos houbo reacción. E alguén postulou unha nova ilusión porque o
desencanto é inútil. É o que acontece ao andar a falar de cidadanía, crise de
representación, participación horizontal.... cando, na verdade, só se pretenden
empregar estes argumentos como argucia para reproducir os círculos
autoproclamados de vangarda. Acábase por descubrir. Pode tardar máis ou menos
tempo; pode ser máis ou menos eficaz entre os líquidos activistas de sofá, pero
acaba batendo cos sólidos activistas sociais. Entón prodúcese o vorcallón, e aínda
que “no se le espere”, chega.
A nación-política precisa un re-encanto. Non pode ficar reducida a súa
representación a un 10% . Será posíbel erguer un instrumento político que
supere as eivas da cultura frontista, ou de coalición interna, para converterse
nun partido de afiliación individual que concite esa ampla franxa de apoios
necesarios para a construción da nación-política? Os vimbios tecéronse neste
axitado fin de ano temporal. Agora haberá que camiñar con tino pero con
decisión e evitar as falcatruadas en cada revirada do camiño.
Sempre haberá xogo de pareceres ou intereses, pero deben
ficar limitados por liderados políticos e
non ideolóxicos, renovábeis en pautas temporais establecidas, nunha
organización con costuras ideolóxicas laxas, moi plurais, situada na esquerda
social, que é a que ata hoxe amosou algún interese en construír a
nación-política, afastada de tremendismos revolucionaristas sen perder o horizonte da utopía
transformadora. Unha organización esponxa que sexa quen de absorber as ideas
que emerxen da sociedade actual, dende as diversas formas de ecoloxismo, do feminismo,
da sexualidade, as novas formas de expresión cultural ou de trato animal, do
cooperativismo no traballo, da percepción do municipalismo como proposta das
esquerdas locais e, ao tempo, evitar o fraccionamento ou, o que é peor, a
confrontación, entre estas propostas para enxertalas de xeito decidido no proceso
de construción da nación-cultura e da nación-política.
*Publicado en Novas do Eixo Atlántico, febreiro 2019
Ningún comentario:
Publicar un comentario