Non hai coxo bo

Teño un amigo tolleito. Unha desas persoas ás que dá gusto escoitar, un torrente de verbas aqueladas, enxebres, coa expresión axeitada, o xiro adecuado, a énfase atinada e argallantes historias usurpadoras de atención. É o herdeiro natural de Casares como narrador oral, nuns dicires axitados, impulsivos, torrenciais, que contrastan co repouso do limiao. Ambos ourensaos. Este meu amigo caneou coas caxatas, cando as tivo, polos arrabaldes da capital e driblando grises e erguendo ideas polas rúas da Compostela da transición, que din os finos, ou do franquismo tardío, que sería máis acaído. De cando en vez, en compaña de vellos amigos e amigas, papámoslle algo, non moscas, senón cachucha e lacón cos aditamentos necesarios e os remates precisos, mentres nos deleitamos cos seus relatos, ás veces mesmo de feitos que os presentes vivimos e agora revivimos nunha evocación de tempos idos, fantasiosa imaxinación e potencia narradora.

Téñolle escoitado moitas veces o de “non hai coxo bo” que expresa ese pouso de amargor que sempre se percebe en quen ten unha limitación de mobilidade que el soubo superar con xenio e forza psicolóxica. Non  hai  máis comparanza posible que a dificultade  de movementos e seguramente a potencia mental de ambos, pero lembreime del ao ler o que dicía Varufakis do home máis poderoso de Europa, cando menos, durante as últimas tres décadas, o doutor Schäuble. O meu amigo ficou tolleito tras un ataque de polio, enfermidade hoxe case extinguida e que el pillou un pouco antes de que se descubrise a vacina. Herr Schäuble rematou nunha cadeira de rodas tras os disparos que lle meteron, seica un trastornado, ao saír dun mitin nunha cervexaría.

Wolfgang  Schäuble foi determinante tanto na unificación alemá como no xeito en que se levou a cabo, mais tamén na política de austeridade imposta ao sur europeo tras a crise financeira de 2008.  Ministro de Asuntos Especiais, xefe da chancelería e Ministro do Interior con Kohl, foi o “muñidor” da segunda unificación alemá, ou mellor dito, da absorción da RDA pola RFA e o inicio do actual Reich.

Helmut Kokl no remate dunha especie de memorias que lle escribiron dous xornalistas (Yo quise la unidad alemana, Circulo de Lectores, 1997) agradece, con austera sinceridade, o seu arduo labor: “Wolfgang  Schäuble, sobre todo, realizó a lo largo de estas semanas y meses un trabajo colosal. El desempeño del cargo de jefe de la cancillería federal durante varios años lo había convertido en uno de los mejores conecedores de los problemas interalemenanes. Cumplió su deber con una entrega absoluta”. Kolh nomeou a Schäuble Ministro do Interior o 21 de abril de 1989, uns meses despois, o 9 de novembro, caia o muro de Berlín; antes dun ano absorbera a RDA, o 3 de outubro de 1991 ficaba aprobada a Lei Fundamental de Alemaña seguindo o Tratado de Unificación,  instrumento legal que autorizou a integración da RDA na RFA. Di Felipe González, no prólogo a esa especie de memorias do ex chanceler, que lle escoitou dicir moitas veces: “quiero una Alemania europea, no aspiro a una Europa alemana”; “excusatio non petita...” dirían os clásicos; de lapsus linguae podería falar Freud; inspiración schäubliana poderiamos afirmar nós.

Nos gobernos de Kolh entre 1981-1988 foi o portavoz parlamentario da CDU/CSU. Tras a derrota electoral escollérono como presidente do partido. Todo semellaba previsto, tras a quenda do PSD e dos verdes, incapaces de ceibarse das ataduras da unificación e da burbulla financeira, chegaría o momento Schäuble. Mais cruzóuselle no camiño o escándalo da subvención ilegal do partido por un contrabandista de armas e despois a “Frau” criada no leste.

Tras a vitoria desta regresou ao seu Ministerio, o do Interior, e a crise financeira de 2008 levouno ao Ministerio de Finanzas para estender a receita da austeridade por aquela Europa que xa non era unha cínica escusa senón unha manifesta realidade. Vén de cesar no cargo para asumir a presidencia do Bundestang e dirixir con man de ferro a  xente que se reúne baixo a cúpula de Foster.

Non sei se o paso polo Ministerio das Finanzas o deixaría moi contento. Foi quen de dobrarlle o pulso ao inconsistente François Hollande e obrigalo a desdicirse de todas e cada unha das promesas electorais. Conta Varufakis que, despois dunha intervención suavemente comprensiva con Grecia do ministro francés de finanzas Michel Sapin, Schäuble, logo de botarlle unha mirada “penetrante”, comezou o seu discurso dicindo “Unas elecciones no pueden cambiar la política económica”. Mais, ao final non veu cumprido o seu maior desexo, explícito en varios momentos do libro de Varufakis, enviar os homes de negro da troika, coas súas caravanas de coches con  sirenas, a París, arremedando as fotos de Hitler e os mandos militares alemáns coa Tour Eiffel ao fondo.

Como tampouco foi quen de conseguir o “grexit” ou como el dicía un “tempo morto” en que Grecia saíse do “euro” para, cando fose, volver entrar. Isto quen llo impediu foi a súa propia chanceler, a “enfeitizadora” Merkel que foi quen de obrigar os gregos a un terceiro rescate, no mesmo día en que a cidadanía expresara un “non” contundente. A kaiserina estaba segura de logralo e non quería quedar como a desintegradora da Unión Europea nin da Unión Monetaria, aínda que fose expulsando os miserables gregos. Había que coidarse do previsíbel “brexit” que ao final chegou pero aínda non se sabe como acabará.

Ben sei que son un pouco perverso, mais este Herr Doktor Schäuble a min lémbrame aquel outro, máis estrafalario, iso si, Dr. Strangelove, tamén en cadeira de rodas, o antigo científico nazi reconvertido en asesor do democrático presidente americano no filme de Kubrik que aquí rebautizaron como Telefono vermello, voamos cara a Moscova, ao que lle daba vida un estrambótico Peter Sellers. Contra o remate do filme e mentres a bomba atómica cae  sobre territorio  soviético, érguese entusiasmado da cadeira de rodas berrando: “Mein Führer! ¡Podo camiñar!”.

Martes, 13 de febreiro de 2018