Non
sei si se chegaron a coñecer, pero ambos estaban na capital catalá naquel
sublevado 18 de xullo de 1936. As súas decisións interferiron e, en gran
medida, impediron o triunfo dos rebeldes. Ambos naceron en Ferrol, militares
profesionais formados na Academia de Toledo, bautizados no lume da guerra
africana. Ambos exercían o seu mando en servizos de seguridade, un na Garda
Civil e outro na Garda de Asalto. Ambos padeceron os medos e incertezas nas
rúas barcelonesas convertidas en campo de batalla e de morte. Ambos vencedores
por pouco tempo. Ambos derrotados.
Ningún
deles era comunista, nin anarquista, nin fronte populista, nin sequera se
definirían como republicanos; gustarían máis dunha monarquía que funcionase, os
dous considerábanse militares profesionais e xa que logo coa obriga de obedecer
os seus superiores e o goberno lexitimo.
Algunhas
similitudes máis habería, e diferenzas substanciais. Na altura daquel infausto
día de xullo, un tiña a súa vida feita, superara xa as seis décadas de vida,
tiña fillos, tamén militares, e netos, asentara no xeneralato, no cumio da
carreira militar. O outro ía deixando as tres décadas agardando polo inminente
ascenso a capitán. Ambos tiñan as persoas máis queridas guerreando e morrendo
no outro bando; un os fillos, o máis
novo os irmáns.
O
xeneral non quixo marchar, dicía que só cumprira co seu deber. Fusilárono no
Camp de la Bota na amañecida do 21 de abril de 1939 tras o consello de guerra
sumarísimo que o condenou e o correspondente “enterado” do seu compañeiro
Franco. No ano en que coincidiron na
Coruña tiñan por costume compartir o café dos domingos, na compaña das
respectivas esposas, unha semana na casa dun e a seguinte na do outro.
Nos
últimos días de xaneiro do mesmo ano, o máis novo, xunto a milleiros de persoas,
atravesaba a fronteira por Le Perthus. Regresaría en 1948 e viviría como
administrativo administrador e corredor de seguros, en Pontevedra, ata a súa
morte en 1981.
Estou
a falar do xeneral da Garda Civil José Aranguren Roldán e do comandante Antonio
Seoane Vázquez. Dous libros veñen recuperarnos a súa memoria: Recordarán tu nombre (Destino, 2017) de Lorenzo Silva e Años de guerra y revolución (Bolanda,
2016), as memorias de Antonio Seoane Vázquez que abranguen do 18 de abril de
1936 e o paso da fronteira. En Montauban, redáctaas e remátaas poucos meses
antes de que na vila occitana faleza o presidente Manuel Azaña, que para
vergonza do que agora chamamos “réxime de 1978”, e enxalzan como “transición”,
segue soterrado alí. O último Xefe do Estado democrático de España, ao que o colaboracionista Pétain impediu
enterrar cos honores propios da súa representación, segue baixo terra
francesa.
A
memoria democrática e republicana segue sendo humillada.
Venres, 23 de xuño de 2017
Ningún comentario:
Publicar un comentario