Na
intrahistoria do galeguismo tense recorrido en moitas ocasións ao medo como explicación
de certas actitudes; en especial con Risco. Piñeiro, e outros, aduciron o medo
patolóxico de don Vicente como forma exculpadora, tanto da súa colaboración co franquismo como
do abandono do máis morno galeguismo. No fondo esta xenerosa absolución evitaba
entrar a valorar o filonazismo, o conservadurismo extremo, o tradicionalismo, o
estraño esoterismo do ideólogo e “cabezaleiro” do nacionalismo durante a década
dos vinte. “Todo nacionalismo ten os seus carlistas”, díxonos hai anos Lois
Tobío.
É
unha hipótese plausible que o antiesquerdismo de Risco se virase fobia tras o
asasinato de Calvo Sotelo co que tivera relación, dende as eleccións de 1918, a
través de Losada. Naquela altura os dous nacionalistas galegos apoiaron ao de
Tui na súa exitosa candidatura polo distrito do Carballiño. A relación
mantívose cando se converteu en
rutilante estrela da ditadura de Primo con promesas incumpridas para desgusto
de Losada e Risco. As páxinas dos xornais cos detalles do seu asasinato tiveron
que producir un forte impacto na personalidade de Risco.
Medo
físico témolo todos; mesmo medo patolóxico como probablemente o tiña Risco.
Ora, ese medo, nin o enfermizo, é argumento xustificador dunha posición
ideolóxica; pode selo dunha actitude pero non dunha elaboración que pretenda
ter un mínimo de racionalidade.
O
profesor Fontana ofrécenos a resultas da súa última gran obra El siglo de la revolución (Crítica,
2017) unha manchea de reflexións acerca da influencia do medo non xa nas
condutas individuais senón nas actitudes políticas. Así considera que o medo
esaxerado aos bolxeviques, personalizados en Lenine, foi determinante tanto no
ascenso do fascismo en Italia como no fracaso dos proxectos reformistas da
República de Weimar e da II República española. Do mesmo xeito o medo á URSS a
á fortaleza dos sindicatos obreiros favoreceron as negociacións colectivas e as
políticas reformistas na Europa das tres décadas gloriosas. E, por igual, a
desaparición do medo á URSS favoreceu o éxito das posicións radicais do
ultraliberalismo; a minoría rica xa non tiña que facer concesións.
Son
dos que pensa que o medo (real ou inducido) á desigualdade, á pobreza, aos
refuxiados, aos inmigrantes están detrás tanto da expansión da extrema dereita
no centro e norte de Europa como das dificultades para a consolidación dunha
alternativa de esquerda no sur.
Ese
mesmo medo explica, en gran medida, a vitoria electoral de Trump.
Luns, 13 de marzo de 2017
Ningún comentario:
Publicar un comentario