mércores, novembro 22, 2017

Os de Baiona e Gumersindo o panadeiro I


Gumersindo Rodríguez, o panadeiro de Tui
Circula estes días unha petición por internet,  para recadar sinaturas, na que se reclama a retirada da estatua dun importante personaxe da vida política española do primeiro terzo do século pasado. Tudense de nacemento; recolledor de votos en Ourense, en concreto no distrito do Carballiño; como galego dócil, fachendoso da súa carreira como funcionario na Corte; éxito burocrático que aproveitou para medrar na política durante a ditadura de Primo de Rivera e en leve movemento, achegarse, nos anos da II República, a un fascismo corporativista de evidente inspiración mussoliniana como líder dun pequeno partido  monárquico-fascista denominado Renovación Española. É evidente que nos estamos a referir a José Calvo Sotelo, que nas moitas eleccións ás que concorreu nunca se lle pasou pola mente facelo polo distrito da súa cidade natal.

Como ben saben as persoas lectoras, o seu asasinato empregárono como escusa os sublevados para xustificar o levantamento militar. Fixo uso, en especial, dese tartufo argumento o xeneral Franco que o converteu en heroe-mártir tan do seu gusto e da España gustosa de dramas apocalípticos que reverdece nos tempos actuais. Neste mesmo blog, hai tempo que incorporei unhas reflexións  sobre o asasinato de Calvo Sotelo.

Oitenta e un anos despois da súa morte a estatua deste autoritario e provocador político segue a ocupar un lugar senlleiro na cidade nun espazo engalanado con heráldicas pedras. Alí nunha das cidades de Galicia en que a persecución fascista foi mais terríbel, se neste asunto se puidesen facer gradacións.

Coido que a petición ten un algo de sa acracia provocadora xa que ao tempo de solicitar a retirada, demanda que esta sexa substituída pola dun personaxe “moito máis actual, moderno e coherente”, a de Evaristo Páramos, integrante, entre outros, do irreverente grupo "La Polla Records", do que descoñezo se ten algunha relación co libertario cerralleiro de Caldelas, Domingo Páramos do que falabamos onte.

Non son eu moi de estatuas, nin de nomes de persoeiros nas rúas. Dáme a min que tampouco o Evaristo Páramos é moito destas cousas agás como irreverencia desenmascaradora da hipocrisía dos que sempre queren ser o noivo na voda e o morto no enterro.

Non estatua, mais si recordo é o que me gustaría que houbese en Tui, e en Galicia, cun personaxe, tamén político, crucial para a historia dese tempo, o panadeiro e dirixente sindical e anarquista Gumersindo Rodríguez.

De “santo laico” cualificouno o doutor Darío Álvarez Blázquez que, digo eu,  ben merecía un recoñecemento pola súa valente tentativa de recuperar a memoria das vítimas do franquismo, cando había que facelo, no remate da ditadura. Na terceira das súas “Historias de Fuxidos”,  publicadas en La Voz de Galicia entre os meses de maio e xuño de 1977, titulada “Ao día seguinte” (08/05/1977), infórmanos de que o que logo sería  líder da CNT entrara de cativo a traballar na panadería da familia da súa sogra. Esta ao decatarse da intelixencia do rapaz pagoulle unha mestra e o Gumersindo converteuse nun dirixente obreiro de ampla formación política e intelectual. Ao referirse a el di o cóengo Silva Ferreiro, autor da gabanza dos fascistas sublevados,  titulada Galicia y el movimiento nacional-Páginas históricas: “Sujeto de gran prestigio entre el elemento obrero y al que seguramente se debe que los sucesos de Tuy no hubieran revestido mayor gravedad. Temía comprometer el triunfo revolucionario con el derramamiento de sangre y solo por esto (nos han informado) trató de evitarlo”.

Sábese que Gumersindo, o panadeiro, exercía unha ampla influencia e liderado entre os traballadores, nomeadamente nos numerosos círculos anarquistas. Por proximidade, como mínimo, debeu ter relación cos principais líderes anarquistas baioneses: Pepe Villafines e Pepe Saluto ou Pepe de Inés, un dos Ineses ou dos fillos de Inés, de apelidos López Luís.

Venres, 17 de novembro de 2017


Ningún comentario:

Publicar un comentario