Sigo
a ter a sensación de que as elites españolas, ou mellor español-madrileñas, nesta
nova usurpación do español, seguen perdidas na espesura do bosque da
autocomplacencia.
O
liberalismo conservador impulsou o seu proxecto de construción nacional sobre
dous eixos: a acción do Estado e a expresión cultural de Castela. Imitouno o
liberalismo progresista da Institución Libre de Enseñanaza e, con
anterioridade, a xeración da depresión de 1898 ollaron en Castela, na
súa historia e cultura, o alicerce para
a construción do nacionalismo español. Na súa paisaxe atopaba Giner de los Ríos
unha “robusta fuerza interior, severa grandeza, nobleza, dignidad, señorío,
esfuerzo indomable, gravedad, austeridad, carácter y modo de ser poético”; no
carácter das súas xentes ollaba Azorín “el
tipo del campesino castellano castizo, histórico: noble, austero, grave y
elegante en el ademán; corto, sentencioso y agudo en sus razones”. En
definitiva “Pasaron siglos, Castilla se hizo España”, escribiu Joaquín Costa. Identificaron
España con Castela.
Abandonada
hai tempo a usurpación “castellanista”,
convertida en ermo pola acción absorbente de poboación
e recursos da capital madrileña, as elites concentradas na corte
reelaboraron unha nova deturpación de España nun aggiornamento formal dun
nacionalismo español encastelado no dominio político, mediático e económico do
estado, exercéndoo coa fereza do
propietario e o exceso da superioridade.
A
capital e os seus arredores, entre 1960 e 2010 sumou catro millóns de persoas máis
que fai que na actualidade rolde os seis millóns e medio; un millón menos que
toda Cataluña e moito máis do dobre de toda Galicia. Ese crecemento reflíctese no
PIB de Madrid que pasa dos 76.413M€ en 1995 aos 203.266M€ en 2015; o mesmo
acontece co seu PIB per cápita que pasa dende os 15.100€ aos 31.812€. No mesmo
espazo temporal Galicia pasou dos
25.661M€ aos 55.701M€ e dos 9.400€ por cabeza aos 20.431€. O PIB per cápita no
conxunto do estado era de 11.800€ en 1995 e 23.300€ no 2015. Os datos cataláns tamén
teñen o seu interese, mentres o PIB de 1995 foi de 85.996M€, en 2015 foi de
204.666M€, un chisco superior ao madrileño pero cun millón de habitantes máis
que se traduce en que o PIB por cápita en Cataluña sexa máis baixo, 14.100€ en
1995, 27.633€ en 2015.
Son
asuntos de números que teñen a súa importancia, pero a convivencia, a
democracia, a política non son só números, senón tamén sensacións, actitudes,
sentimentos, medos e paixóns, e a miña percepción, posiblemente errada, é que
as novas elites do estado, concentradas en Madrid, mesmo localizadas, con
certeira chanza, no palco do Bernabeu, herdeiras das elites do franquismo,
reformadas na transición, fixeron da constitución de 1978 a última fronteira de
concesión aos “outros”. Esas elites teñen un problema de comprensión, de
incapacidade para entender o outro, de non ser quen de soportar a frustración, a
desafección, a crítica. De non ser así non se entende como seguen sen procurar
solucións á cuestión catalá, ou, como
din eles, ao “desafío”, porque o consideran unha afronta, unha
desconsideración, o desaire dun mal fillo, a “palabrota” maleducada dun
subordinado. Non queren ceder porque pensan que os que mandan nunca dialogan
cos mandados, que acordar é perder, que a avinza é claudicación, que o pacto
é capitulación, que a súa “grandeza” non
pode ser nunca derrotada.
Deberían
ir coutando a súa soberbia, as dereitas e as esquerdas melifluas. Debían
recapacitar aqueles que piden garantías a Cataluña e non a quen pode dalas
acordando un referendo, pactando unha solución democrática, aqueles que fan como o amo branco que lle quitaba as
cadeas ao escravo se lle prometían non
fuxir.
Non
vaia ser que o sentimento democrático, no seu propio territorio, onde se consideran
a resgardo, os desborde. Non vai ser que xa ninguén confunda a Cebrián ou Pérez
Reverte con Giner de los Rios ou Azorín. Non vaia ser que leven unha sorpresa.
Mércores,13
de setembro de 2017
Ningún comentario:
Publicar un comentario