Hoxe
asusteime. As noticias que viñan de Barcelona daban medo. Acaso non estabamos nun
réxime democrático no que os conflitos
políticos resolvíanse con propostas negociadas e dialogadas.
A
ameaza de Rajoy, en días anteriores, era inquietante: “Nos van obligar a llegar
a donde no queremos llegar”. A ameaza é ben grave. A bravata indica a vontade
de resolver o conflito pola forza. Esa intención
non é propia dun réxime democrático. Este, o da restauración borbónica, para
ser suaves, conserva no seu ADN o autoritarismo herdado, o paternalismo do
franquismo que olla os cidadáns como
súbditos, como nenos non moi espelidos avispados, como adolescentes
inconscientes aos que cómpre ter
controlados; non vaia ser que uns toleiráns irreflexivos os leven por mal
camiño e e provoquen males tan graves a España que o seu remedio esixa
sacrificios excesivos. Como xa ocorreu. Pola medula do réxime circula a
interpretación de que, en última instancia, a sublevación de xullo de 1936 era
inevitable; non desexable, pero inevitable, como resposta aos acontecementos de
outubro de 1934, provocados, entre outros, polos de sempre, os cataláns.
Recapitulemos
con brevidade e co perigo de
simplificar. Un dos propósitos do presidente
Companys era unha reforma agraria, adaptada a
Cataluña, que resolvese o problema do acceso á propiedade da terra de miles
de pequenos agricultores, nomeadamente viticultores, os Rabassaires. O Parlamento
de Cataluña aprobou unha Lei de Contratos de Cultivo que lles garantía a
explotación das terras durante un mínimo de seis anos e a posibilidade de
mercar as parcelas que cultivaran durante un mínimo de quince años. A dereita
catalá, a Lliga, coa axuda das dereitas republicanas e da CEDA, recorrérona e
lograron enviala ao Tribunal de Garantías Constitucionais por invasión de
competencias estatais; a Generalitat opinaba que o estatuto lle permitía lexislar
en política social agraria. O 8 de xuño de 1934, o tribunal de garantías
constitucionais declarou, por 13 votos contra 10, incompetente o Parlamento de Cataluña e anulou a lei.
A
tensión foi en aumento naquel verán. O seis de outubro do 1934, Compayns,
despois de que a CEDA entrase no goberno de Madrid, declarou: “Nesta hora
solemne, no nome do pobo e do Parlamento, o Goberno que presido asume todas as
facultades do Poder en Cataluña, proclama o Estado Catalán da República Federal
Española, (...) que atopará no noso pobo catalán o máis xeneroso impulso de
fraternidade no común anhelo de edificar unha República Federal libre e
magnífica”. O director de La Vanguardia
escribía que a declaración do goberno de Compayns “forza á violencia ao Goberno
de Madrid”. Na mañá do 7 de outubro as tropas entran no Palau da Generaliatat e
deteñen a Compays, o seu goberno, o presidente do Parlament e algúns deputados,
entre eles a Tarradellas; despois o alcalde e concelleiros. Todos e os outros
moitos detidos foron trasladados ao buque Uruguay ancorado no porto de
Barcelona e reconvertido en prisión.
Paramos
aquí. Despois viñeron os acontecementos de Asturias e a xeneralización da
represión. A autonomía de Cataluña ficou suspendida. A Lliga sen apoios. En
febreiro gañou as lexislativas republicanas a Front d´Esquerres con
contundencia. Companys, que cumpría condena de 30 anos, foi amnistiado; regresou
á presidencia da Generalitat. Despois
volveu a furia.
“Hegel
dí, nalgún sitio, que a historia repítese dúas veces. Faltoulle engadir: primeiro
como traxedia e despois como farsa”, escribe Marx n´O dazaoito brumario de Luís Bonaparte.
Hoxe,
no farol de Urzaiz, ollei rostros avellados que había tempo non vía. Eran
rostros diversos,apesarados, reflexivos, interrogantes, preocupados... dos anos
setenta, antifranquistas.
Mércores,
20 de setembro de 2017
Ningún comentario:
Publicar un comentario