Entre
sesión e sesión de clase, ás que agora asisto como alumno para poder comprobar
as incomodidades das cadeiras para adolescentes e a escaseza espacial das mesas
escolares, achégome a tomar un café. Xa é unha rutina. Un profesional discreto
que atende solícito, espazo agradable,
dous enormes televisores en ángulos contrarios, voz ao mínimo, con subtítulos,
o que permite ollar, se queres, e que o son non moleste, por ende téñenos sintonizados
nunha cadea de información, cada pouco trufada con algún documental breve.
Esoutro
día coincidiu que emitían un documental sobre Edison e Ford, coido que estaba
centrado nestas figuras, pois só ollei uns minutos. Nese breve tempo puiden atender
a dous teitos simpáticos e que me fixeron pensar.
A
ningún dos dous lles preocupaba moito inventar senón máis ben resolver
problemas técnicos das súas empresas. Isto é polo que os americanos seguen a
ser un imperio, pola súa capacidade para xerar beneficios da tecnoloxía. Non é
cousa pois de Steve Jobbs, Jeff Bezos, Mark Zuckerberg, Bill Gates ou outros
“santóns” da conxunción industria-consumo, senón que procede daqueles pioneiros
“inventores” da electricidade e da cadea de montaxe, en definitiva do
capitalismo consumista.
No
documental reflectíase unha historia simpática de elites e plebeos. Seica os
dous inventores-industriais eran moi afeccionados a saír ao campo, como os
pioneiros ou os Boy Scouts. Nestas xornadas de acampada acompañábanos case
sempre o naturalista Luther Burbank e o fabricante
de rodas Firestone Harvey; tamén, sempre que podía, o presidente Harding.
Nunha
desas viaxes campestres, en día de choiva, o coche meteuse en terreo lamacento
e non había xeito de que saíse; o chofer dos magnates procurou axuda á que se
brindou un granxeiro cun vello Ford T: Despois de sacar o coche da lama, Ford
estreitoulle a man ao campesiño e díxolle: “supoño que non me coñece, pero son
Henry Ford e fixen o coche que vostede conduce”. Firestone saudouno tamén e engadiu: “E eu fixen os pneumáticos”; o fabricante de rodas fixo de
presentador doutros dous viaxeiros e
preguntoulle ao granxeiro: Coñece ao home que inventou a electricidade e a o
Presidente dos Estados Unidos? Luther Burbank, o naturalista, foi o último en
chocarlle a man ao paisano; supoño que
non me coñece ben?, preguntoulle. Pois non, repondeulle o plebeo ignorante,
pero si é tan mentireiro coma eses outros non me estrañaría que me dixese que
era Santa Claus.
Harding
fixo unha campaña electoral baixo o lema “ Estados Unidos primeiro” e poñía fin
á política internacional do presidente Wilson e os seus “dez puntos”. O seu
breve mandato, faleceu ao terceiro ano, caracterizouse polo seu conservadorismo,
o trato afable e non facerse moitos inimigos, facilidade para a
industrialización, liberdade plena para o capital privado e redución da
interferencia do estado nos asuntos económicos, xa se sabe o que quere dicir.
Os seus conselleiros foron estes homes ilustres da industria. Nove anos despois
da súa elección, o xoves negro, o luns negro e o martes negro daquel outubro de
1929 arrastraba a economía americana e a mundial á Gran Recesión.
Nun
momento do documental, pregúntanlle a Edison, moi vello e xordo como unha
tapia, que pensaba da teoría da relatividade. Respondeu que non podía opinar,
porque non a entendía. Seguramente era sincero. Mais tamén a súa resposta era
non só a dun home do século XIX. O inventor da electricidade e de centos de
cousas máis tiña a mentalidade non dun científico senón dun pioneiro do
capitalismo de consumo.
Aqueles
célebres excursionistas eran homes “campechanos”, xente normal que ficaban coa
boca aberta ante unha restra de letras e números, como nos ocorre á maior parte
de nós que somos incapaces de pensar en conceptos como a relatividade ou a
mecánica cuántica que os físicos son quen de poñer nun encerado ou na pantalla dun ordenador
porque ignoran a forma humana tradicional de pensar. A linguaxe matemática, a
única universal, deu orixe a outra forma de escritura, na que a inmensa maioría
nos perdemos, reducida a combinacións de 0 e 1.
Jobbs,
Gates e os outros son, como Edison e Ford, os que tiran beneficios dos
descubrimentos, ou mellor das intuicións, científicas.
Xoves,
sete de decembro de 2017
Ningún comentario:
Publicar un comentario