A chanza dos apelidos

Debeu ser en terceiro ou cuarto do chamado bacharelato elemental, polo que andaría eu polos trece ou catorce anos; un cura, profesor de latín que deitaba cousas un chisco atrevidas para xurdir do interior dunha sotana e do que non gardo mal recordo, ao pasar lista de asistencia dixo: “Méijome, eso viene de mejillo, mejillonis, que significa mejillón”. Outra vaca no millo. Non me chegaba a min co demo do apelido para que me bautizasen de novo.

Non tardaron  os perversos polimorfos, que diría Freud, en acoller o alcume eclesiástico. Todos “mejillón”, e como se decataron de que non me facía graza, aínda peor, máis “mejillón”. Custoume unhas cantas tirapuxas, algunha que outra rabuñada, varios negróns e moitos desgustos. Tiven que agardar un tempo, mudar de ambiente e ir deixando as amizades da altura para que a graza sacerdotal se fose esvaendo.

Aínda así non deixei de lamentar non ter un apelido como Fernández, o segundo do meu pai, así como normal, vamos... que disimulase un pouco. Ata que uns amigos que comigo espertaban á conciencia de “nós” simplificaron a cousa deixándoa no diminutivo galeguizado de “O Meixo” que non só é que fose sempre do meu agrado  senón que eu mesmo o emprego nos ambientes fraternais.

Nos outros seguín tendo que lidar co... como? e coas variacións de prominencia fonética segundo onde se lle ocorrese poñer a silaba tónica: Méijome, Meijóme, Meijomé. De todo había. A mudanza oficial do “J” fricativo velar xordo polo “x” fricativo palatal xordo, fixo que as cousas fosen acougando xunto coa miña teima de poñerlle un til ben grande por riba do primeiro “e”. Teño pois longa experiencia nisto das chanzas cos apelidos.

Hoxe, no xantar polo aniversario dunha miña curmá, en segundo grao, unha moza expresiva e cicloxenética, un comensal contou o seu caso e todos rimos a cachón, non só pola chanza, senón tamén pola forma de contar. A mellor anécdota pode ser estragada por un narrador insulso e a máis simple canfurnada convertida por un bo contador nun relato soberbio.

O apelido obxecto de chufa era neste caso o tamén galego, pasado pola peneira españolizadora do escribán, Montoto. O propietario reside en París, a onde o levaron os pais sendo un cativo de nove anos. Os franceses son moi dados a aquelar as palabras ao seu, así que con Montoto non había máis que partir a palabra polo medio para que todos se estrangallasen: Mon Toto, Mon Toto...

Ao noso contador tamén lle custou unhas cantas rabuñadas, mazaduras, patadas nas canelas, ollos á  funerala e castigos varios. Iso si, sempre co apoio paterno que lle remachaba que cumpría deixar o apelido en bo lugar.

Toto é como un parviño, un apaiolado, un babeco,  un papaleisón, ben, como se fose un de Lepe, dicía o contador, así que Toto para aquí... Toto para alá... e por riba Mon Toto, o meu parviroco. Un día unha moza que tivo foille presentar a súa filla cativa e fíxoo deste xeito: “je te présente,   Mon Toto”. A rapaza estrangallábase polas esquinas.

Domingo, 6 de agosto de 2017