Pasei
una boa parte desta mañá nun atasco na ponte de Rande. Entre o para, avanza,
para, avanza... a que nos someteron tiven tempo tanto a prestar atención á
música que soaba no trebello do coche como a matinar en cousas inútiles ou
estúpidas, inspiradas na lectura dun libro magnifico, divertido e ante todo
sensato, obra dun xudeu erudito, de orixe húngara e escritor en inglés despois
de salvadora fuxida, Paul Tabori, autor da História
Natural da Estupidez (Book Builders, 2017; a obra orixinal, The Natural Science of
Stupidity, publicouse en 1959).
O caso é que Tabori esqueceu relacionar no seu
libro, entre a minuciosa relación de historias da estupidez humana provocada
pola obsesión coa posesión de ouro, o Tesouro de Rande. Ben saben as persoas
lectoras do que falo: o 23 de outubro a escuadra anglo-holandesa desfixo a
Flota de Indias española (19 buques) e os 22 navíos franceses que os protexían.
Con anterioridade tiveran tempo de retirar
as mercadorías en Baiona en 1.200 carros do país que marcharon cara a Madrid, e
pouco antes da batalla o que ficara. O mando francés mandou queimar as naves para
que non caesen en mans inimigas. En España e Francia a cousa calouse pero no
norte de Europa falouse das enormes riquezas afundidas e naceu o mito do
Tesouro de Rande que orixinou paxinas de literatura, Verne incluído, e procuras
infrutuosas cada certo tempo.
Supoño que,
cando menos, tan custosas como as tamén infrutuosas procuras do galeón
(o San Juan de Sicilia ou San Juan Bautista) cheo de ouro, afundido, en 1588,
na baía de Tobermory (Toba Mhoire en gaélico escocés) na illa de Mull, nas
Hébridas escocesas. Aquí Tabori comete a imprecisión de nomear o galeón como
Tobermory, aínda que poida que a confusión estea orixinada nunha inadecuada
tradución ao portugués. Ou os abundantes escritos, Stevenson incluído, e as
pouco farturentas procuras dos tesouros dos piratas, cando menos tres, Daves
(1684), Benito “Espada Sanguenta” Bonito (1819) e Thompson (1825), agochados na
costarricense illa de Coco.
Pero “a mais brilante e mais trágica personificação do ouro foi o sonho de El Dorado”, afirma o
sensato Tabori. Sempre relacionei a historia da mítica cidade de ouro co
Aguirre a quen lle puxo rostro Klaus Kinski, en 1972, baixo o pulso director de
Werner Herzog, pero polo libro de Tabori sei que non foron conquistadores
españois os únicos, nin os primeiros,
nin os últimos en armar expedicións, “arrastrados pela gula insaciável do
ouro”, na procura do mítico territorio.
A primeira, segundo o noso autor, seria xa en
1530, menos de corenta anos despois de saberse en Baiona que os que foran con
Colón toparan as Illas indo polo camiño inverso. Seica o alemán Ambrose von
Alfinger, financiado pola banca Welser de Augsburgo, alá foi con
douscentos soldados e unha recua de escravos. Matouno unha seta.
Seis anos máis tarde outro alemán, Georg
Hohemut, e, en 1541, o seu compatriota,
Filipe von Hutten, volveron andar na súa procura. As expedicións máis celebres
foron as de Pedro de Ursúa en 1552 e 1560. Esta última era a que se reflectía
no filme de Herzog sumándolle a que xa dirixiu Aguirre, o sádico asasino do
nobre navarro e que rematou na tolemia que nos transmitiu Kinski.
A derradeira tentativa foi, nada máis e nada
menos, que a de Sir Walter Raleigh, o célebre Guatarral da literatura española
da época, entre 1598 e 1618. O seu
fracaso, lémbranos o autor, provocou o encarceramento e posterior execución con
don Diego de Gondomar empurrando o machado que lle rabenou o pescozo.
Nestas inútiles matinación ía eu entretido ata
que cheguei á peaxe e entón decateime de onde estaba o tesouro de Rande.
Sábado, 12 de xullo
de 2017
Ningún comentario:
Publicar un comentario