FEN

Non sei  se é cuestión dos anos, e tes moito que contar, ou por mor destes refachos “vintage” que nos abafan e nos retrotraen en décadas, non só nas ideas do chamado estado senón tamén nas formas autoritarias que lle son conxénitas por herdanza do glorioso alzamento. O caso é que, o outro día, falando cuns amigos, retornamos ao COES e ao SAVIN, ou SAVÍN, que non lembro moi ben se tiña ou non til, pero dos dous xeitos se lle dicía, non sei se por adaptación fonética ou porque simplemente nuns sitios gustoulles dun xeito e noutros de outro, aínda que fose só por levar a contraria. Para min, primeiro foi o Coes e logo o Savín, pero tampouco é cousa de facer un referendo sobre a cuestión que ao mellor hai quen o considera ilegal. Deixémolo, e que fose como quixese.

Ambos, Coes e Savín, eran dous viños aclareados, en comparanza cos tintos espesos do país, baratos e “colocantes”, ou “colocadores”, vamos, os precedentes do San Simón de tetrabrik. Tiñan fieis seguidores e seguidoras, baixo dous argumentos contundentes: primeiro que non eran tan acedos como os da casa e, xa que logo, non estragaban o estómago; e segundo, definitivo, que quentaban o corpo e non deixaban aquela friaxe dos viños do ribeiro.

Vendíanse  en botellas, dun litro, de cristal transparente; transportábase en caixas de plástico de cor azul ou verde, coido recordar entre as espesas brumas do tempo. Viñan tapados cunha fina lámina metálica que se lle sacaba tirando dunha pestana lateral, tal como agora se fai con algunhas botellas de cervexa; por debaixo traía unha fráxil cuberta de plástico transparente que se axitabas un pouco a botella saía disparada como un tiro e actuaba como rolla mentres  ficase algo dentro. Popularizouse, ao igual que o viño de Cacabelos,  como  “clarete”, ou cando menos pedíase dese xeito. Máis ou menos recordo que por “taza” entendíase viño tinto dun indefinido país; ao branco chamábase xenericamente Ribeiro; o outro era Castilla ou clarete.

Naqueles meus anos adolescentes, nos meses de verán, que era cando estaba aberta, traballaba na cafetería da “Residencia de Educación y Descanso “General Moscardo””, o heroe do Alcázar de Toledo, unha das grandes fazañas bélicas que estudabamos nunha materia permanente, que recorde, xa,coido, impartíase en todos os cursos do bacharelato, denominada “Formación del Espiritu Nacional”, popular polo seu acrónimo FEN.

Na altura, os moitos cuartos daquela grandiosa masa pétrea á que se accedía por unha mussoliniana escaleira, pola que ninguén subía pois chegaría derreado, franqueada de cipreses e falsos plátanos, estaban ocupados por familias de membros da Falanxe, do sindicato vertical e estruturas similares.

Unha daquelas familias era a dun señor, que tiña que ser importante, xa que botaba alí  non unha quincena senón todo un mes, e ademais o de agosto. O tal home, delgado e de boa estatura para aqueles tempos, dicíame, o día da chegada, que cando o vise entrar pola porta lle puxese un “chato”, dicía el, de “clarete” e que cando estivese baleiro llo enchese, que xa el levaba a conta para pagar. Así era, arrimaba pola beira, poñía a man riba da barra, facía como se agatuñase cos dedos para chamar a miña atención, e marchaba. Eu respondía como un autómata, collía un vaso, alto e fino cunha marca vermella a media altura e servíalle, un pouquiño por riba da raia, o seu clarete e deixáballo  contra o piar no que remataba a barra. Ás veces eu non calculaba o tempo e non facía a correspondente reposición, detalle do que el me alertaba rabuñando por riba da barra. Seica a súa muller andaba tras del para que non bebese. Eu cumpría co oficio de taberneiro. El nunca se equivocou nas contas.

Algúns anos despois souben que o amentado cabaleiro era un alto cargo da Falange capitalina e entre outras cousas profesor de FEN na Escola de Maxisterio. Souben tamén que nos primeiros setenta, nunha clase, sacoulle unha pistola a dous amigos meus e ameazounos con raparlle as melenas.

Seica se pasara co Coes.

Xoves, 28 de setembro de 2017