 |
| Foto: Xoaquín/Libraida |
Segundo
se van consolidando, as cidades xeran a súa propia literatura. Xa non recorren á simple descrición do visitante, do
xornalista precisado de argumento fútil, ao sisudo historiador ou ao
botafumeiro da erudición local, senón que precisan de poetas e narradores que a
canten, ou conten, como cidade viva, habitada, fondo da acción pero tamén forma
ao condicionar a trama dende a súa propia realidade física, histórica,
ambiental, de clase... Vigo hai tempo que é unha cidade consolidada, hai tempo, tamén, que deixou de ser aquela da
que se fuxía os venres, e, hai moito xa que se expandiu non só fóra das
murallas senón tamén dos estritos lindes administrativos, e leva tempo
incitando autores e autoras.
Para
estas novelas viguesas a miña memoria lectora enceta coa, quizais tamén
iniciática, Antón e os iñocentes (1975)de Ferrín; a triloxía de Forcadela en
edicións do Cumio; con Fran Alonso; Cardume
(2007) de Rexina Vega; Unha historia que
non vou contar (2009) de Cid Cabido, por suposto con Domingo Villar e Pedro
Feijoo; con Cabalos e lobos (2014) de
Fran P. Lorenzo; teño noticias dalgunha recente, supoño que outras ficarán na
desmemoria e moitas no descoñecemento. Aínda así, no meu aquel, Fóra do sagrado (2007) é o gran relato
vigués aínda que sexa na forma poética, sintética e emotiva de Anxo Angueira.
As
cidades, como as persoas, teñen o “seu” acontecemento singular, transcendente,
emancipador, o “momento glorioso” no que acadan a madurez que, aínda que non
queiran, rexerá o seu futuro. Vigo viviu ese momento nos albores do século XIX,
aínda encerrada nas murallas pero rodeada de vida e actividade fóra delas. Ese
intre fulgurante é o que enxerta, como habilidade literaria e esforzo
documental, Pedro Feijoo en Os fillos do
lume (Xerais, 2017). O explosivo instante vigués aconteceu durante a breve ocupación francesa de 1809,
cos seus prolegómenos e as súas consecuencias.
Non
estamos ante unha novela histórica, senón ante un relato de aventuras en clave
policial que enxerta un segundo relato construído tanto arredor de personaxes de ficción como na
documentada reconstrución histórica dalgúns persoeiros. Polas súas páxinas
reméxense Vázquez Varela, Chalot, Cachamuíña, o portugués Almeida, a fermosa
Aurora ou o pretensioso Morillo quen despois de apañar glorias inmerecidas na
expulsión das tropas imperiais francesas regresou, catorce anos despois, á fronte delas, os Fillos de San Luís, para
prender os liberais e restaurar o absolutismo. Por certo, conta Pedro Feijoo
que nas súas preguntas á veciñanza
viguesa en xeral, e á da Praza da
Independencia en particular, esta coida que o que está na cima do alto pedestal
agarrado a unha presa de bandeiras é Cachamuíña e non Morillo. Supoño que esta
ignorancia popular é a manifestación dunha intuitiva xustiza histórica.
Mais
as paxinas de Os fillos do lume acollen
outros persoeiros menos coñecidos, como Buenaventura Marcó del Pont, un dos
primeiros cataláns instalado en Vigo, a mediados do XVIII. Habilidoso na
política, conseguiu de Carlos III permiso para abrir o porto de Vigo a América
e licenza de corso para dificultar o comercio británico; non perdeu chica de
poder nin con Carlos IV, nin con Godoy ou Fernando VII. Del Pont , alcalde
durante un tempo, converteu o Areal nun gran centro estaleiro e comercial.
Aínda que o personaxe aparece como tal na novela, o malvado Velasco Espinosa
seguro que traballaba para el e aprendera moitas das súas mañas.
É
de agradecer o esforzo de documentación e de reflexión histórica por parte do
autor que lle fai dicir a un personaxe que sitúa nos acontecementos: “Como
diaños iamos saber que o que estabamos a facer era sacar de enriba unhas cadeas
para poñer outras peores? O noso pecado foi deixarnos enganar, gañar a
liberdade para perdela xusto a continuación. Loitamos como leóns, e como cans
encadeámonos para acabar botando nós mesmos a chave no máis fondo da ría...”
Mércores, 5 de xullo de 2017
Ningún comentario:
Publicar un comentario