Veño
de escoitar unha breve charla da amiga Camiño Noia sobre a Ilustrísima casariana na Libraida gondomaresa. Segundo ía falando a profesora o
relato revivía no meu maxín, en especial por terlle escoitado ao autor, en
varias ocasións, a descrición do arcebispo cubano que inspirara, de lonxe, o bispo
ourensán tanto no aspecto físico como nas incertezas, dúbidas, medos, temores,
debilidades e resistencias a unha beira e a outra do arco ideolóxico. Unha
desas conversas ficou gravada e editada en CD nun monográfico sobre Casares da
Revista de Estudos Miñoráns (2003).
Como
é sabido, o inspirador da bondadosa figura eclesiástica, que vai perdendo as ganas
de comer ao longo do relato, foi o arcebispo de Santiago de Cuba e primado da
Igrexa de Cuba, dende 1949 ata o seu
falecemento en 1968, Enrique Pérez Serantes. Naceu en Tui e formouse no
Seminario ourensán, do que, un día, Casares sería tamén alumno para ser
arcebispo como o seu admirado familiar que os visitaba cada catro anos,
impoñente con cruz, faxín, solideo e rodeado de absoluto respecto.
Sendo
Casares un mozo, sobre uns dezaoito anos, a destacada figura arcebispal virouse
en atractiva e admirada. Primeiro por ser un home gordo, comellón, ao que lle
gustaba falar da comida e sobre todo gozar dela e que, nun xantar, o mozo que
sería escritor contrapuxo a un cóengo fino,
magro, antipático, sectario e soberbio que renunciaba ao pracer da comida.
Naquela
conversa gravada, Casares describiu a Pérez Serantes e o seu goce pracenteiro
dicindo “recordo que metía as pavías enteiras na boca”. Aquela frase lembroume
a meu pai que sen ser avaricioso na comida gustaba de comer ben e facía o mesmo
coas pavías do Varón, que tanto gababa Cunqueiro, e que con fonda tristura tivo
que deixar de papar cando comezaron a escasear polo incomprensíbel desleixo no coidado e
aproveitamento das árbores froiteiras que como un andazo se estendeu, dende hai
décadas, polo país.
En
segundo lugar, por ser, cando menos no inicio, simpatizante do castrismo e
mesmo por encabezar a presión sobre o réxime batistiano tal e como contou o
mesmo Fidel Castro no seu libro de conversas con Ignacio Ramonet (A miña vida, Xerais,2007): “O arcebispo
de Santiago de Cuba, monseñor Pérez Serantes, comezou a actuar xunto a outras
personalidades , para tratar de salvar os superviventes do asalto”. Tras o
fracaso do asalto ao cuartel Moncada, Pérez Serantes intercedeu polos fuxitivos
e dispúxose como garante das súas vidas o que lle permitiu participar no
traslado de Fidel dende o lugar da súa detención ata Santiago de Cuba,
impedindo que fose asasinado.
Articulista
en prensa cunha fonda preocupación social dende novo, o arcebispo apoiou o “Movimiento
26 de Julio”. O seu compromiso quedou reflectido tanto nunha gran cantidade de
escritos e chamados como en que, na noite do primeiro de xaneiro de 1959 en Santiago
de Cuba, tomou a palabra, acompañando a
Fidel no balcón da casa do concello, situado fronte á catedral que tiña as portas abertas para que o
líder guerrilleiro puidese ver o sagrario en todo momento.
As
relacións co réxime revolucionario mudarían pronto e a partir de invasión de Baía
de Cochinos, abril de 1961, tornaríanse en enfrontamento que mesmo chegaría á detención do arcebispo durante unhas horas.
En
2012 publicouse o traballo de Ignacio Uría, Iglesia
y Revolución en Cuba. Enrique Pérez Serantes (1883-1968) na editorial
católica Encuentro. Seguro que Casares gozaría sabendo máis sobre o seu
arcebispo favorito, inspirador das infantís pretensións de facer o mesmo
traballo cando fose maior, alentadas pola súa nai e a súa extensa familia
clerical, aínda que para iso tivese que manter un equilibrio semellante ao do
bispo ante as presións integristas contra Barbagelata e o seu cinematógrafo.
Verei
se teño xeito de o ler para resumirllo ao Casares.
Xoves,
27 de xullo de 2017
Ningún comentario:
Publicar un comentario