martes, marzo 31, 2015

O grito




“El grito”
Hermenegildo Sosa
Óleo sobre tela
130x90


           Chamoume a atención o óleo que ilustra estas liñas. O autor, Hemenegildo Sosa, un pintor nacido (1946) no estado de Tlaxcala, no corazón do México insurxente que nos narrara John Reed1 antes de relatarnos os dez días que abalaron o mundo. Sosa é un paisaxista recoñecido, en principio afastado do expresionismo de Munch de quen tomou o icónico título.


Observen a vella raposeira en tétrica, escura e deserta paisaxe; horrible, deforme, coas cuncas baleiras, emitindo un berro, non de angustia, como na célebre obra do expresionista noruegués, senón un brado ameazante, coa desdentada boca aberta coma un histrión; cos raios solares partidos, o lume apagado e o libro das leis desaparecido.

Daquel emblema que sufragou a Francia republicana para agasallar a nova nación no primeiro centenario da súa independencia o pintor elaborou un símbolo da permanente deturpación da democracia americana. Un zombi ameazante, apouvigante, coercitivo, bruante, destrutor... “A vella matrona co seu “ice cream cone” na man”, escribiu Castelao, xa non pretende seducir con ofertas de consumo, con promesas de reprodución das forzas produtivas; agora o imperialismo é un parasito depredador que persegue saquear os recursos naturais, ata o seu exterminio, e os mercados periféricos, para soster as taxas de ganancia.

Barack Obama berrega un “Decreto Executivo” no que considera que a situación en Venezuela, incluída a do Goberno, “constitúe unha ameaza inusual e extraordinaria para a seguridade nacional e a política exterior dos Estados Unidos”. Onde están os mísiles, avións de combate, buques de guerra, forzas especiais, axentes secretos ou bases militares venezolanos? Todo isto teno o goberno de Washington no Caribe. Quen ameaza a quen?

Non hai moito segredo no asunto. A vella meiga chuchona quere seguir zugando das submisas parentas do sur. Os EE UU mercan sesenta de cada cen barrís de petróleo que consomen. Non é o mesmo que o subministro veña dende o Medio Oriente, a mes e medio de distancia, que dende Venezuela, a só catro ou cinco días. McCain, o candidato republicano fronte a Obama en 2008 e actual senador, díxoo hai algún tempo (febreiro, 2014): “EE UU debe enviar tropas de inmediato a Venezuela. Debemos garantir o fluxo do petróleo” (http://www.critica.com.pa/mundo/317969).

Non deberían enganarse as persoas con criterio. O que vén acontecendo non é máis cá creación dun escenario para lanzar unha agresión militar despois do fracaso de reiteradas tentativas golpistas e outras accións desestabilizadoras, nun perigoso marco que algúns analistas denominan “guerra global” que neste recén rematado mes de marzo deu un salto cualitativo. As ameazas a Venezuela, o xogo subterráneo no Brasil, as manobras militares en países fronteirizos de Rusia, a guerra na Ucraína, a presenza militar no Mar Negro, súmanse ás vellas guerras imperiais no Iraq e no Afganistán e ás novas de Siria, despois de dar unha volta por Libia. É a militarización do neoliberalismo.

Ninguén fala disto? Será cousa de apocalípticos? O Papa Francisco advirte que vivimos unha terceira guerra mundial combatida “por partes” 

As tácticas experimentadas no 73 en Chile, destripadas por Naomi Klein2 en 2007, póñense en marcha unha vez máis. Venezuela convértese nunha ditadura (aínda que o chavismo gañase 18 das 19 consultas electorais, supervisadas por organismos internacionais con personalidades como Jimmy Carter); nun país sen liberdade de prensa (aínda que o 80% dos medios estean en mans privadas, da oligarquía venezolana, que conta ademais cos medios de comunicación de maior difusión de Colombia, Arxentina, España ou EE UU); no que Maduro encarcera opositores (aínda que isto sucedese por pretenderen derribar o goberno de forma violenta); e nun un país abondoso en petróleo pero que carece de alimentos (como se non houbese manobras para baixar os prezos do cru, provocar a escaseza de alimentos ou produtos de primeira necesidade, volvemos ao Chile de Allende).

Pola contra temos que esquecer que dende o comezo do século a pobreza pasou do 49% ao 27%; a desnutrición do 13,5% ao 5%; o desemprego do 16% ao 7%; que Venezuela ficou libre de analfabetismo e é o segundo país de América Latina en número de universitarios no que millóns de persoas, que antes eran só indios, fixéronse “visibles”.

Podemos simpatizar máis ou menos cos xestos ou dicires de Chavez ou de Maduro; podemos pensar que un e o outro son uns bufóns; podemos discrepar do seu modelo educativo; podemos non entender a súa política internacional... pero non seguir admitindo ameazas, medias verdades, mentiras descaradas, ás veces co único basto fin de desgastar posicións políticas de esquerda.

A firme posición internacional tanto dos aliados máis comprometidos de Venezuela, agrupados na ALBA (Bolivia, Cuba, Dominica, Ecuador, Granada e Nicaragua), como da UNASUR e sobre todo de China e Rusia fixeron recuar a administración norteamericana que dous días despois, a través dunha funcionaria, pretendía aclarar o decreto presidencial.

Que a delirante paisaxe soñada por Sosa non se estenda baixo os pasos da vella meiga chuchona.
1Xornalista norteamericano autor de “México insurxente”, sobre a revolución mexicana (1910), e de “Dez días que abalaron o mundo”, sobre a revolución rusa de outubro de 1917. O seu foi un xornalismo a pé de obra.
2Klein,N. (2007): La doctrina del shock: el auge del capitalismo del desastre. Paidos


Ningún comentario:

Publicar un comentario