martes, xullo 19, 2022

Unha vida en cinco minutos


    Hai novelas construídas sobre unha inmensa fartura de personaxes. Estou a pensar, por poñer algún caso, en Manhattan Transfer (1925) de John Dos Passos, por certo que de pai portugués, polo que sería, en orixe, Paços; no Berlín Alexander Platz (1929) de Alfred Döblin ou en La Colmena (1951) de Cela. Toda esta enxurrada de personaxes, aínda que non sexan máis que vagarosas descricións, teñen que ser froito de moitas escoitas indiscretas, de moitas orellas postas con máis ou menos disimulo e non só da copiosa imaxinación de grandezas literarias como as citadas. Fóronme por aí os matinares por un caso que me aconteceu ese outro día, cando fun xantar en soidade de persoa e abundancia de viandas.

    Na mesa veciña, un home de 71 anos, ante un café con leite de compromiso, cun ton sonoro suficiente como para que escoitásemos con nitidez, contáballe, ledo e fachendoso, á súa oídora, unha muller parapetada tras a súa caña de “milnove”, a súa última aventura vital.

    “Traédeme unha manta que morro”, dicíalle que lles dixo: “morro de frío…, morro de frío”. Acochárono ben, pero seguía a tremer. Ao pouco, non moito, chegaron os da ambulancia. Botáronme un ollo e dixéronme “le vamos a poner un pinchacito”; “bueno, pois poñan”. Un bocadiño despois, volvéronme dicir “le vamos a poner otro pinchacito”; poñan logo! Agardaron outro anaco e preguntáronme cantos anos tiña, díxenllo; se sabía que día era, contesteille; se me acordaba do número do carné, deille os números todos de seguido. Mandáronme ficar deitado e que non me erguese en tres horas. E aquí estou, coma novo, afirmou fachendoso,ante a admiración da compañeira de mesa. É que, muller, baixoume a tensión a cero!

    Aproveitando a especial experiencia acordou contarlle o resto da súa vida, en crónica sintética,á compañeira degustadora de cervexa.  Como súa nai nunca estivera moi ben, mentres viviu, coidouna. Botara 36 anos na cociña dun restaurante de certa sona, ata que un día o Pepe xubilouse e ao día seguinte pechou a porta. Quedei sen choio. Pero tiña que traballar, que tiña 57 anos. Mais nunca fun de andar a pedir traballo. A verdade é que sempre tiven sorte; viñéronme buscar. Así ata que me xubilei, mentres seguía coidando da nai, porque o meu pai, cando eu tiña tres ou catro anos, marchou para o Brasil e nunca máis se soubo. Ben, si, nunha ocasión, sendo xa eu un mozote, veu dar unha volta, ver que pasaba, como andaban as cousas e por se acaso miña nai o quería de novo. Pero un meu tío agarrouno polos colares e ao día seguinte desapareceu. Nunca máis se soubo. E aí fiquei, traballando e coidando da nai; pobriña, moito padeceu coa enfermidade.

    Eu disimulaba como podía o meu papel de espreitador furtivo, evitando as olladas directas do relator, facendo que me entretiña no móbil,absorto no ir e vir das talladas de polbo ou engulindo un biquiño dun glorioso branco do Ribeiro. Cando comezaba a dar conta dunha dourada posta de churrasco de porco ibérico, os meus compañeiros de faladoiro, ao mellor é moito chamarlles así, pero case, decidiron dar por rematada a confesión. O relator pasou por onda min, fitoume con familiaridade e desexoume unha boa tarde e un bo proveito. Agradecinllo.

    Fiquei só. Os matinares voaron a Amanda e aqueles cinco minutos que tiña na saída da fabrica para estar co Manuel. Ben recordan a Victor Jara, non si? Pareceume que a vida daquel home foran cinco minutos. O tempo que empregou en contala.

Publicado en A Nova Peneira, xuño 2022