xoves, marzo 12, 2015

Árbore que acolle






O carballo do quinteiro / A. Castelao / 
Período 1922/1929 / 38x55,50 cm. /
 Sala permanente. Museo de Pontevedra
    Inzados de eucaliptos, piñeiros e acacias e demais especies invasoras, as xentes galegas temos asumido que a árbore máis nosa é o carballo, cando na realidade está estendida pola maior parte do planeta e, segundo os que entenden disto, hai máis de seiscentas castes.

  Tamén entre nós hai variedades de quercus, o común, o cerquiño, o albar, o caxigo, nos últimos tempos o americano... en fin, a sobreira dos nosos vales oceánico-mediterráneos, ¡un día ollei o sobreiral do Arnego dende un curuto de corvo!, é do mesmo xénero ao igual que a aciñeira, a cuxa sombra, dunha “que já não sabia a idade”, xurou, o Zeca, ter por compañeira a vontade de Grândola, terra da fraternidade, a verba ou verbo do que tanto gustaba o carballo dobre que era Francisco Carballo Carballo.

   Nin Paco, nin Francisco, para nós era “O Carballo”, só “ O Carballo”, que acollía a todos, como o carballo do quinteiro de Castelao. Con quen sempre podías contar: para presidir a Cultural ou Promocións Culturais, para un ciclo de conferencias de historia ou botar un mitin, para a conversa privada, para a reflexión ideolóxica ou para que nos representase como colectivo...

   Vén de deixar un oco na memoria das persoas e da nación. Finou en Salamanca o pasado 29 de novembro. Foi soterrado en Asadur, onde nacera en 1925. Mente analítica, sintética, conceptual, brillante, contundente, provocadora... Xesto acolledor, de sorriso permanente e espontánea gargallada. Así era o crente, cristián e paúl que quixo que o incinerasen, a súa última provocación.

   Regresei a algúns dos seus libros e por riba de todos ás súas conversas con Santiago Prol e Xan Carballa, publicadas a comezos do 2002.

   Entresaco:

“Hoxe o socialismo histórico e o comunismo fracasaron pero a inspiración non. Hai que crear unha alternativa a ese capitalismo salvaxe e pódese chamar socialismo. Non temos ningunha experiencia mundial, temos o fracaso histórico das formas que adoptou, tanto a comunista como a socialdemócrata, na que queda unha levísima esperanza. Pero non nas formas que adopta a terceira vía, a terceira esquerda, o liberalismo libertario... puro artificio lingüístico. Hai que crear unha alternativa seria de igualdade, de paz, que estaba nos pensamentos filosóficos con Marx e despois de Marx(...) Ás veces escribo que o nacionalismo galego debe reelaborar esas cuestións, porque a socialdemocracia non é satisfactoria. (p. 77)”

“Para min é determinante a decisión de Bóveda e Castelao para darlle a Galiza unha capacidade de autodeterminarse. Outros non aceptan a autodeterminación. Pensaban en mellorar Galiza, facela parte do suxeito España e mandar dentro dese suxeito político cunha parte alícuota. Para Castelao e Bóveda Galiza é suxeito per se, ten que andar por si. Esa era a diferenza, e esa segue sendo en certo sentido. Os que din “somos unha nación, temos que dende Nós poñernos ao día, estamos conectados xeográfica e historicamente cun mundo nos que nos interesa apoiar e estar apoiados”, e outros din: “somos parte dun conxunto no que nos movemos, el é o sol e nós os satélites”. ( p. 145)”

“Penso que unha nación pode exercer a súa soberanía nun estado que abrangue varias nacións e en formas supraestatais (...) O nacionalismo como praxe política pode convivir con formas diferentes da independentista. O nacionalismo non leva sempre á reivindicación dun estado propio (p. 156)”

“(...) o proceso de avance dos grupos subalternos ten que aproveitar todas as oportunidades de facerse con espazos fronte á hexemonía do poder. ( p. 159)”


   No acto de recoñecemento que organizou o concello de Maceda o pasado 27 de decembro Xavier Vence lembrou unha frase, moi do Carballo, directa, concluínte: “Sobra ortodoxia e falta ortopraxe”.

   Como cando o coñecín, hai trinta é cinco anos, a expresión política da nación cidadá sofre unha profunda crise, por erradas decisións políticas e pola fragmentación, ás veces cainita. Cómpre o tino e sabedoría de varios Carballos para recompoñer a expresión política da nación. Non temos moito tempo.

Ningún comentario:

Publicar un comentario