 |
| Casa de Banga |
Non
lembro ben se era vespa ou lambreta.
Coido que a primeira, pois a segunda dáme máis que é unha conexión neuronal
inducida por Antonio Zambujo; ben saben os amantes da súa música, da súa voz e
do seu xeito de dicir: “Vem dar
uma voltinha na minha lambreta/Eu juro que eu guio devagarinho/Tu só tens de estar juntinho/Por razões de segurança/E se a estrada nos levar/Noite
fora até ao mar/Paro na beira da
esperança/Com a luzinha a alumiar”. Así
que deixémolo en vespa.
Tampouco recordo con precisión a súa cor, aínda que,
iso si, era clara; quizais azul celeste como a camisola do Celta ou verde
irlandés como a do Arenteiro. Non son quen de concretar o detalle. O que si son
capaz é de evocar con precisión aquel home de corpo grande sobre a minúscula
“scooter”, daquela ninguén sensato, agás algún “mod” infiltrado, se atrevería a
empregar tal barbarismo. Acordo os seus enormes pés en ángulo agudo coa motiño,
asemellando as ás dun paxaro a voar. Evoco a súa grandura física, o seu enorme
sorriso e a permanente amabilidade coa
que percorría a vila dun recanto a outro, levando telegramas; en ocasións con
novas non alegres. Lémbroo, en Espiñedo, comandando dende o medio centro os seus
compañeiros e coas medias caídas; daquela non debían ser obrigatorias as
caneleiras. Morreu novo. O Carballiño soubo honrar o seu nome poñéndollo ao
pavillón de deportes.
Un verán andei de
substituto dos tres carteiros que había daquela (o Vilela, o Virolas e o señor
Antonio) e trabei conversa con el. Algúns anos máis tarde, pedinlle que nos
abrise a casa de Banga, pois deveciamos por coñecela. Non lembro cal era a súa
relación coa propiedade dos Quiroga. A casa estaba xa en moi mal estado: táboas
rotas, cristais esnaquizados, pasamáns enferruxados...
Mentres deixabamos
escorregar os ollos polos cavorcos cara ao Barón, Fonteantiga ou Gomariz, ou
atoutiñabamos cara a Riobó, Anllo ou San Clodio, co seu sorriso permanente
contounos dúas maldades da Bazán, que os veciños repetían. Seica, naquel balcón
tiña uns potentes anteollos para axexar as vendimadoras por se lle roubaban os
acios ou lle manducaban as uvas; con este mesmo fin seica lles facía cantar
todo o tempo: “Iste cantar da vendima éche un cantar vendimeiro/ iste cantar da
vendima trouxérono do Ribeiro / ailalara, ailalará .../ Vendima, vendimadoira,
na vendima do meu pai/ que o viño vai na cabaza e o pan na cestiña vai,/ ailalara,
ailalará .../”. En casa de pobres ou de cotrosos cantábase: “Vendima, vendimadoira,
na vendima do teu pai,/ heiche de come-las uvas, que outra cousa non cha hai/ ailalara,
ailalará ...”. Non era o caso da dos Quiroga, que era de fartura.
 |
| Azotea sobre a bodega da casa de Banga |
Non lembro ningún obxecto que puidese ter relación con
dona Emilia, pero o “catalejo” de pirata, alí estaba. Ao mellor por ser famosa,
pero as maldades non llas botaban aos Quiroga, nin a súa nai, senón á escritora; quizais tamén por ser muller e
forasteira.
Xa daquela dérame arrepío entrar na casona
estragada. Agora, corenta anos despois, cando todas as bágoas pola destrución
sistémica do patrimonio xa están esgotadas e a incuria institucional nin chama
a atención, abaneoume aínda o vela convertida nun cortello, iso si, de porcos
celtas. Non haberá quen terme deste desleixo, quen bote man deste balcón do
Ribeiro, apelativo en disputa con outras casas grandes e bodegas dos novos
tempos, deste “mirador de la condesa”, como lle apuxo Álvaro das Casas[1]?
En verdade o máis florido do recente patrimonio
construído do país non pode aspirar máis que a converterse nun monte de táboas
colgantes, balcóns enferruxados, fiestras sen cristais e teitos afundidos para
acoller piaras de fociños longos?
 |
| Dende o miradoiro da casa de Banga |
A aquela casona de Banga, entrefebrada, para fins
literarios, con elementos doutras casas grandes parecidas, trasladou dona
Emilia gran parte dos personaxes de El cisne...
Foi pola vendima, pois “La parra se ha vestido de púrpura y oro, pero ya va
soltando lentamente parte de su rico ornato, como la desposada sus velos al pie
del tálamo” e cando o concello sinalou o inicio da colleita, mesmo tras o
remate das festas do setembro.
 |
| Vista posterior da casa de Banga |
Alá foron as forzas vivas vilamortás en conxunción
de poderosos e procesión festiva, convidadas, segundo era tradición, polo
aristócrata Méndez de la Vides. Os curas e conservadores engaiolados polo
mordomo, os aristócratas polo propio Méndez e os progresistas polo deputado e
ex-ministro. O señor de Las Vides, con escudo nobiliario de cinco follas de parra e unha
cabeza de lobo degolada, aínda sanguenta, era o muxidor electoral do don
Victoriano, o deputado casado coa súa sobriña, Nieves, filla dun segundón, con
posto de relevo na maxistratura cortesá.
Dende alí non só se miraba a paisaxe, tamén se
controlaba o distrito.
Publicado en Badalnovas
19/12/2020
Ningún comentario:
Publicar un comentario