Reliquias

Fragmentos do muro certificado para a súa venda, agosto de 1991

Imaxinen vostedes que, por un casual ben merecido, o Celta elimina ao United no seu campo, no  “teatro dos soños” de Old Trafford. Imaxinen vostedes que o noso equipo chega á  final do 24 de maio no Friends Arena de Estocolmo. Imaxinen vostedes que o partido e maila prórroga rematan con empate (non é preciso imaxinar a canto). Imaxinen vostedes que na primeira quenda de penaltis seguen empatados en acertos e fallos. Imaxinen vostedes que o contrario fallou un penalti e tócalle ao Gato de Catoira replicar. Imaxinen vostedes que mete o balón e o Celta é campión.

Non sei se agora o permiten pero poden imaxinar a xogadores e seareiros coas tesoiras na man para cortar uns anacos da rede, outros arrincando pedazos de céspede, todos gardando camisolas, bufandas, instrumentos de ruído diverso, obxectos do máis estraño, que dende ese momento adquirirían o valor santificado dunha reliquia. No seu retorno á casa uns colocarán o obxecto glorificado nunha peaña, outros enmarcarano ou procurarán solucións diversas para a súa conservación. Mesmo o máis avisados farán recollida de material para logo comerciar.

Supoño que en Berlín seguen vendendo insignias, gorros e outros obxectos simbólicos, (sospeito que gran parte deles falsos) dos exércitos da RDA e soviético, do PCUS ou do SED, pero a gran reliquia era un anaquiño do  “Berliner Mauer”. Seguro que hai anacos do mesmo en miles de casas de calquera afastada parte do mundo, cando menos do euroamericano occidental, tamén no Xapón; non sei se os hindús ou chineses tiveron ese interese.

Unha teima semellante, só que máis cara, é a de pagar cantidades astronómicas por obxectos que pertenceron a figuras famosas, sobre todo da música e do cinema (un anaco do cabelo de M. Jagger ou Elvis Presley, un dente ou o váter de John Lennon, un vestido de Marilyn ou un pano usado de Scarlett Johansson) aínda que tamén da política como a dentadura, por suposto a postiza, de W. Churchill.

Claro que estas manías veñen de lonxe. Quen a armou boa foi Xelmírez que por engrandecer a súa Compostela, e a si mesmo, enfrontouse con Braga e encirrou a escisión da Gallaecia histórica. O certo é que o bispo argallante, hoxe estamos ben lonxe de interpretar a súa figura coa benevolencia de Castelao, Otero e os demais da xeración Nós, roubou, ou ordenouno,  algunhas das reliquias máis valiosas da sé metropolitana bracarense, cun valor económico e simbólico cando menos semellante ás mencionadas máis arriba. Os restos de San Cucufate, San Frutuoso e, posiblemente, tamén de Santa Susana desapareceron, con nocturnidade e aleivosía, dos lugares onde estaban depositados para, cando menos en parte, trasladalos a Compostela. Setecentos anos máis tarde a sensibilidade galega do cardeal Quiroga Palacios empurrouno a devolvelos, cando menos os de San Cucufate.

Ata a culta burguesía europea estivo enganchada ao mito reliquiario. Cóntanos Stefan Zweig no seu O mundo de ontem que cando demoleron o “Burgtheater”, outro “teatro dos soños”, vienés onde se escoitaron por primeira vez as mozartianas Vodas de Figaro, “toda a sociedade vienense esteve reunida nas suas salas, solene e comovida como num funeral; mal o pano caiu, todos se precipitaram para o palco, com o objetivo de, pelo menos, conseguir trazer para casa, como relíquia, uma lasca de tábuas sobre as quais tinham atuado os seus artistas queridos e, muitas décadas depois, ainda era possível ver, em dúzias de casas burguesas, esses insignificantes pedacinhos de madeira guardados em preciosos escrínios, como se guardam na igreja os pedacinhos da Santa Cruz”.

Venres, 5 de maio de 2017