mércores, xaneiro 10, 2018

As ondas brancas da memoria

Mario Rodríguez. Foto Gustavo Rivas
O Lito marchou primeiro. Anda atarefado na procura dun eido achanzado, ben orientado e virado cara ao  río, cunha casiña, aínda que sexa un pardiñeiro, pero de rexa estrutura de perpiaños para, aínda que haxa que amañala un chisco, poñer unha delegación do “Cupo sen fundo”. Agora colleu o camiño o Mario coas súas brancas guedellas ensartadas de memoria.

Acordo ao Lito en Madrid, no paseo da Castellana participando con sosego e bonhomía no pulso proletario ao capitalismo depredador tacheriano que entre nós introduciran o tándem Solchaga-González e conduciron ao delirio privatizador os cleptócratas de Aznar. Alí no paseo madrileño, no “Campamento Esperanza” que durante 187 días mantiveron os traballadores de Sintel, unha importante empresa auxiliar de Telefónica coa que o goberno Aznar agasallou (para gardar as formas dicíanlle “vender”), en 1996, o  “gusano” de Miami, Mas Canosa. Catro anos despois non pagaba as nóminas e pretendía un ERE de 900 traballadores.

Unha das últimas grandes loitas, antes de que a “era da desigualdade”, (Fontana dixit), se asentase sobre a desfeita dos sindicatos, atacados polo poder e desarmados polas reformas austericidas, e nos trouxese a degradación do traballo e o triunfo dos ricos.

Daquela, Lito e os de Sintel, nunha especie de toma da capital, gañáranlle a man ao goberno aznariano  que tivera que indemnizar ou recolocar centos de traballadores. A historia pódena lembrar, ou coñecer, no documental El efecto Iguazú, dirixido por Joan Ventura con música de Manu Chao, gañador dun Goya en 2003.

O Lito era quen de combinar, co acougo debido, o seu labor sindical co exercicio constante da acción política, durante 20 anos foi concelleiro e portavoz do BNG en Tomiño, e coa procura da tráxica verdade de 1936. Nesta última angueira xúntanse para min Lito Oliveira e Mario Rodríguez.

Eu víaos chegar. Un coa súa grandeza física e humana; o outro cun tintinar de buxaina. Un coa súa brillante calva; o outro cos seus brancos cabelos encaracolados, cubertos cun chapeu. Un co seu discreto vestir; o outro co seu lucido aire de dandi. Un aínda novo; o outro fachendoso dos seus moitos anos. Un co aire de proletario de conciencia e loita; o outro cun aquel de artista rebelde  e inconformista. Os dous traendo da man a memoria familiar e colectiva. Ambos exercéndoa: republicana e galeguista.

Lito relembrando a Daniel Calzado, alcalde de Tomiño, galeguista no exilio pratense, ao que lle dedicou a monografía, Daniel Calzado Poceiro. Un alcalde agrarista (Concello de Tomiño, 2016). O Mario coa memoria tráxica do seu pai, Paquiño de Figueiró, secretario municipal, promotor da “Aurora del Porvenir”, futbolista do Goián, do equipo que presidiu durante anos o Lito, agrarista e galeguista, amigo e compañeiro de Antón Alonso Rios, colaborador do Nuevo Heraldo da  Guarda, dirixido por Juan Noya.

A Francisco Rodríguez Otero prendérono o 29 de xullo de 1936. O 4 de outubro “paseárono” en Mondariz xunto ao mestre de Forcadela, Hipólito Gallego Camarero, o industrial tomiñés Manuel Piñeiro Zúñiga, e dous veciños de Tui, Domingo Paramos Núñez e Manuel Pérez Besada. Mario non tiña nin tres anos.

A súa nai Izaura Gomes Peres nacera en Lisboa, filla de emigrantes galegos. Entre Lisboa, Figueiró e Buenos Aires transcorreu a vida desta activa muller, culta e valorosa, que foi quen de agochar na súa casa a Juan Noya, cando os cans adoecidos andaban tras del e xa asasinaran o  seu home. Carmen Bouza Rey dedicoulle a monografía Izaura Gomes. De Lisboa a Galicia (Concello de Tomiño, 2011).

Mais falar co Mario era tamén ouvir como o Siñor Afranio se rispara das gadoupas da morte. Sabíaa de memoria de tantas veces que escoitara, nos cafés bonaerense, o relato dos beizos do seu protagonista,  Antón Alonso Rios, e os quefaceres  do esmoleiro que lle salvaron a vida. E tamén era saber do  moito que lle gustaba a Castelao compartir un café con leite co fillo de Paquiño de Figueiró, cando o rianxeiro, ferido de morte, recibía os medicamentos de mans do rapaz tomiñés.

O Mario, elegante mozo con aire de artista bohemio, pintor de caste tomiñesa, como Antonio Fernández ou Xavier Pousa, foise para botarlle unha man ao Lito e prepararnos o “Cupo sen fundo” para cando vaiamos chegando.

Luns 1 de xaneiro de 2018


Ningún comentario:

Publicar un comentario